Granty dla naszych badaczy
Dwa projekty naukowców z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu zostaną sfinansowane w ramach 24. edycji konkursu Opus, organizowanego przez Narodowe Centrum Nauki (NCN). Dotacje zostaną przeznaczone na badania związane z chorobami alergicznymi oraz niewydolnością serca.
Opus to najpopularniejszy konkurs NCN, który skierowany jest do szerokiego grona odbiorców. Nie ma w nim ograniczeń co do zaawansowania kariery kierownika projektu, posiadanego stopnia/tytułu naukowego czy doświadczenia w prowadzeniu badań. Wnioski mogą obejmować zarówno krajowe projekty badawcze, jak i projekty z udziałem partnerów zagranicznych lub z wykorzystaniem międzynarodowych urządzeń badawczych.
Na konkurs Opus 24 wpłynęło 1921 wniosków, z których finansowanie na kwotę 364 mln zł otrzymały 224 projekty. Wśród nich znalazły się dwa, które zrealizują naukowcy z UMW:
Dr hab. Barbara Sozańska, prof. UMW, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, Alergologii i Kardiologii UMW - projekt "Modyfikacje środowiskowe i epigenetyczne a prewencja atopii i chorób alergicznych w populacji wiejskiej u dzieci i dorosłych - 20 lat obserwacji" (dotacja: około 2,5 mln zł). Zadanie to zostało najwyżej ocenione i znalazło się na pierwszym miejscu listy rankingowej w panelu NZ7 (Nauki o lekach i zdrowie publiczne).
Występowanie chorób alergicznych osiągnęło skalę epidemii - dotyczy już 30 proc. światowej populacji i wciąż rośnie. Pomimo wysiłków naukowców oraz postępu w diagnostyce i leczeniu alergii, wciąż brakuje skutecznych metod profilaktyki. Uważa się, że częstość zachorowań wrasta wraz z rozwojem cywilizacji, rozpowszechnianiem zachodniego stylu życia i urbanizacji. Szeroko dyskutowany jest również związek pomiędzy ekspozycją środowiskową, modyfikacjami epigenetycznymi oraz alergią i atopią.
W 2003 r. zespół kierowany przez dr hab. Barbarę Sozańską, prof. UMW w przekrojowym badaniu epidemiologicznym wykazał znaczącą różnicę występowania atopii i alergii pomiędzy mieszkańcami Sobótki oraz pobliskich siedmiu wsi. Dziesięć lat później powtórzył badanie na tej samej populacji, a obecnie ponownie planuje ocenić częstość występowania atopii, alergii i astmy w tej samej grupie oraz zbadać związek pomiędzy atopią, zmianami środowiskowymi (utrata protekcji w związku ze zmianami środowiskowymi) oraz modyfikacjami epigenetycznymi (a konkretnie zmianami statusu metylacji DNA). Badanie zostanie przeprowadzone przy użyciu tej samej metody na około 1700 uczestnikach projektu.
Prof. Wojciech Kosmala, kierownik Zakładu Obrazowania Układu Sercowo-Naczyniowego Instytutu Chorób Serca UMW - projekt "Przydatność izometrycznego wysiłku "handgrip", biernego uniesienia kończyn dolnych i ich kombinacji jako alternatywnego podejścia do prób obciążeniowych w diagnostyce niewydolności serca z zachowaną frakcją wyrzutową" (dotacja: prawie 700 tys. zł).
Niewydolność serca jest stanem klinicznym, w którym narząd nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi, aby podołać zapotrzebowaniu organizmu. O ile w XX w. dominującą przyczyną patologii było osłabienie siły skurczu lewej komory serca w wyniku martwicy komórek kurczliwych mięśnia sercowego na skutek nieoptymalnie leczonego zawału serca, o tyle w XXI w. gwałtownie rośnie częstość występowania niewydolności serca, która wynika z obniżenia zdolności lewej komory do przyjęcia krwi spływającej z krążenia płucnego, czego przyczyną jest zwiększenie sztywności lewej komory.
Celem projektu jest sprawdzenie, czy u chorych z objawami sugerującymi niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową, można w czasie diagnostyki zastąpić bezpośrednie, inwazyjne pomiary ciśnień wewnątrz serca parametrami uzyskanymi w czasie nieinwazyjnego badania echokardiograficznego, natomiast wysiłek dynamiczny na cykloergometrze - wysiłkiem izometrycznym przy użyciu testu handgrip (ściskanie w ręce dynamometru) i/lub biernego uniesienia nóg (manewru zwiększającego dopływ krwi do lewej komory, który może ujawnić obniżone możliwości napełniania lewej komory).