Jubileuszowa konferencja. 50-lecie Kliniki Endokrynologii
Spóźniona o rok z powodu pandemii konferencja naukowa „Pół wieku ewolucji naukowej w endokrynologii”, zorganizowana w dniach 22-23 października br., poświęcona została 50-leciu działalności Kliniki Endokrynologii we Wrocławiu.
Konferencja z kazji 50-lecia działalności Kliniki Endokrynologii (obecnie Katedry i Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami) miała charakter hybrydowy, a honorowy patronat nad wydarzeniem objął Rektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu prof. dr. hab. Piotr Ponikowski. W stacjonarnych obradach brała udział ograniczona liczba uczestników, większość korzystała z transmisji on-line.
– Uczestnicy konferencji mieli możliwość wysłuchania osiemnastu wykładów nawiązujących do najważniejszych historycznych osiągnięć w endokrynologii, wkładu polskich i wrocławskich badaczy w rozwój endokrynologii, a także współczesnych możliwości diagnostyczno-terapeutycznych i perspektyw endokrynologii w erze rozwoju nauki, telemedycyny i przewidywanej sztucznej inteligencji – mówi prof. Marek Bolanowski, kierownik Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami. – Wykłady wygłaszali kierownicy klinik endokrynologicznych z całego kraju, konsultant krajowy w dziedzinie endokrynologii prof. dr hab. Andrzej Lewiński i prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego prof. dr hab. Beata Kos-Kudła. Pani profesor w wykładzie inauguracyjnym omówiła działalność Centrum Doskonałości Nowotworów Neuroendokrynnych w Katowicach, afiliowanego przez Europejskie Towarzystwo Guzów Neuroendokrynnych. Wykład cieszył się dużym zainteresowaniem z racji aktualności tematyki oraz faktu, że ośrodek wrocławski, jako jeden z niewielu tradycyjnych ośrodków uniwersyteckich w kraju nie dysponuje możliwościami terapii wysokimi dawkami izotopów, co zmusza nas do kierowania pacjentów na leczenie radioizotopowe do innych miast.
Osiągnięcia wrocławskiej endokrynologii przedstawili były i obecny szef kliniki: prof. Andrzej Milewicz i prof. Marek Bolanowski. Mówili m.in. o badaniach wola endemicznego, hormonów steroidowych w tkankach nowotworowych, przełomowym zastosowaniu nowych leków w leczeniu hiperandrogenizmu, niepłodności i guzów przysadki.
Miłym akcentem uroczystości otwarcia konferencji było wręczenie medali im. Oskara Minkowskiego trojgu zasłużonym dla rozwoju diabetologii badaczom. Medale otrzymali: prof. dr hab. Renata Wąsik, emerytowana kierownik wrocławskiej Katedry i Kliniki Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego; prof. dr hab. Maria Górska, emerytowana kierownik Katedry i Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych UM w Białymstoku oraz prof. dr hab. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Kapitułę Medalu tworzą Rektor Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Prezes Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, Prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego i kierownik wrocławskiej Katedry i Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami.
– Oskar Minkowski był niemieckim uczonym o polsko-żydowskich korzeniach, pracował we Wrocławiu, w obecnej siedzibie naszej kliniki przy Wybrzeżu Ludwika Pasteura 4 w latach 1909-1926 – przypomina prof. Bolanowski. – Największym jego osiągnięciem było wykazanie w 1889 r., że usunięcie trzustki wywołuje cukrzycę u psów. Konsekwencją tego było odkrycie insuliny w 1921 r. i zastosowanie jej w leczeniu chorych na cukrzycę. Innym wybitnym odkryciem Minkowskiego było powiązanie akromegalii z przerostem przysadki.
Galeria zdjęcia Adam Zadrzywilski
****
Historia
Wrocławska Klinika Endokrynologii powstała w 1970 r., po podziale II Kliniki Chorób Wewnętrznych, pierwszym kierownikiem był prof. dr hab. Antoni Falkiewicz, który już 13 grudnia1945 r. objął kierownictwo Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu. Prof. Falkiewicz kształcił się we Lwowie i Wiedniu, był doktorem honoris causa AM we Wrocławiu (1971), Dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu i Politechniki (1949-1950), Prorektorem ds. Nauki AM, a następnie Rektorem AM (1954-1957), przewodniczącym Zarządu Głównego Towarzystwa Internistów Polskich. W okresie powojennym zainteresowania naukowe kliniki koncentrowały się na wolu endemicznym na Dolnym Śląsku. W latach 1971-1989 Katedrą i Kliniką Endokrynologii kierował doc. dr hab. med. Stanisław Gruszka, znakomity diagnosta i internista, a ponadto pasjonat motyli, posiadacz największego zbioru w Polsce. W tym czasie zajmowano się enzymologią kliniczną i metabolizmem magnezu w endokrynopatiach.
W latach 1989-2013 kliniką kierował prof. dr hab. Andrzej Milewicz, który był także prorektorem ds. dydaktyki AM (1996-1999), prezesem Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego (2005-2016), członkiem Zarządu Głównego Europejskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, przewodniczącym komitetu organizacyjnego XVI Kongresu Europejskiego Towarzystwa Endokrynologicznego we Wrocławiu w 2014 r. W czasie kierowania kliniką prof. Milewicz, organizował kursy kształcenia podyplomowego Europejskiej Federacji Towarzystw Endokrynologicznych, Światowy Zjazd Endokrynologii Ginekologicznej, Konferencję Aging Couple in Europe czy Szczyt Unii Europejskiej nt. starzenia się z udziałem ministrów zdrowia z państw UE. W okresie prawie 25 lat kierowania kliniką przez prof. Milewicza wprowadzono nowoczesne metody diagnostyczne: oznaczenia hormonalne metodą RIA, densytometrię, powstała Pracownia Medycyny Nuklearnej. Oddział kliniczny rozwinął działalność diabetologiczną. Klinika kontynuowała współpracę międzynarodową, pracownicy odbywali pobyty naukowe w Holandii, Niemczech, Włoszech, USA, Szwecji, Wielkiej Brytanii, prowadzono liczne granty.
Teraźniejszość
Obecna nazwa jednostki to Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami. Kierowana jest przez prof. Marka Bolanowskiego, który był członkiem Zarządu Głównego Europejskiego Towarzystwa Neuroendokrynologii, wiceprzewodniczącym sekcji endokrynologii Europejskiej Unii Lekarzy Specjalistów, współprzewodniczącym komitetu organizacyjnego XVI Kongresu Europejskiego Towarzystwa Endokrynologicznego we Wrocławiu w 2014 r., przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego XVIII Kongresu Europejskiego Towarzystwa Neuroendokrynologicznego we Wrocławiu w 2018 r. Jest przewodniczącym Rady Naukowej dwumiesięcznika Endokrynologia Polska, członkiem redakcji wielu czasopism krajowych i zagranicznych. Klinika organizowała liczne konferencje międzynarodowe, kursy kształcenia podyplomowego pod auspicjami Polskiego i Europejskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, uczestniczy w badaniach klinicznych nowych leków, współpracuje z wieloma jednostkami Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego, a także spoza tego ośrodka.
Od 2018 r. klinika znajduje się w strukturach USK, posiada oddział 24-łóżkowy, Poradnię Endokrynologiczną, Poradnię Diabetologiczną, Pracownię Medycyny Nuklearnej. Odział kliniczny przeszedł w ubiegłym roku poważny remont (koszt 5 mln zł), obecnie remontowana i modernizowana jest Pracownia Medycyny Nuklearnej. W klinice prowadzone są specjalizacje w dziedzinach endokrynologii, diabetologii i chorób wewnętrznych. Pracownicy kliniki byli bądź są obecnie dolnośląskimi konsultantami wojewódzkimi w dziedzinie endokrynologii (prof. Andrzej Milewicz, prof. Marek Mędraś, prof. Marek Bolanowski), medycyny nuklearnej (dr hab. Diana Jędrzejuk, także dla woj. opolskiego) oraz w dziedzinie seksuologii – prof. Zygmunt Zdrojewicz. Klinika jest wiodącym krajowym ośrodkiem w diagnozowaniu i leczeniu chorych z guzami przysadki (akromegalia, choroba Cushinga), orbitopatią tarczycową, nowotworami neuroendokrynnymi, osteoporozą, otyłością, zaburzeniami metabolicznymi.
Pracownicy kliniki prowadzą dydaktykę na Wydziale Lekarskim i ED. Są to zajęcia z chorób wewnętrznych, endokrynologii i medycyny nuklearnej. Kształcą także studentów Wydziału Farmaceutycznego, oddziału Analityki Medycznej w przedmiocie diagnostyka izotopowa. W przeszłości odpowiedzialne funkcje organizacyjne na Wydziale Lekarskim Kształcenia Podyplomowego pełniły także prof. Grażyna Bednarek-Tupikowska (Dziekan) i prof. Bożena Bidzińska-Speichert (Prodziekan).
Klinika od dawna jest siedzibą Oddziału Wrocławskiego Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, przez wiele kadencji członkami zarządu Głównego PTE byli prof. A. Milewicz (prezes), prof. M. Bolanowski (sekretarz)i dr hab. D. Jędrzejuk (skarbnik).
– Dzięki swoim osiągnięciom i aktywności, a także organizowaniu w krótkim odstępie czasu dwóch największych europejskich kongresów endokrynologicznych, wrocławska Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami jest jednym z najlepiej rozpoznawanych za granicą polskich ośrodków endokrynologicznych – podkreśla prof. Marek Bolanowski.