Wysłał raka w kosmos

Student kierunku lekarskiego wygrał półfinał prestiżowego europejskiego konkursu kosmicznego Odysseus Space Contest 2017. A to dzięki prowadzonym badaniom na wysłanych poza atmosferę komórkach.

Dawid Przystupski na co dzień studiuje na Wydziale Lekarskim. Swoje dwie pasje – astronomię i medycynę – połączył w projekcie Sky is no limit. Razem z Bartłomiejem Ziętkiem z Politechniki Wrocławskiej wysłał poza atmosferę żywe komórki. 



Dawid w konkursie Odysseus Space Contest startował już w poprzedniej edycji. Zazwyczaj badania w czasie lotów kosmicznych są przeprowadzane w skali makro - wiemy, co dzieje się z sercem, nerkami, naczyniami krwionośnymi. Jednak Dawid zauważył, że mało jest badań przeprowadzanych na poziomie komórkowym. Dlatego rok temu badał wpływ przeciążeń na komórki drożdży i roślin. Swoimi doświadczeniami podzielił się na ostatniej konferencji Puzzel, za co został wyróżniony.

Jak sam przyznaje, tegoroczny projekt jest bardziej zaawansowany. Dzięki temu, że w trakcie pierwszej edycji poznał Bartka Ziętka, studenta automatyki i robotyki, w tym roku mógł skupić się przede wszystkim na części związanej z badaniem komórek. Dołączył do działającego przy Katedrze i Zakładzie Biochemii Lekarskiej SKN Biologii Komórki Nowotworowej. Wkręcony w działalność koła postanowił w tym roku wysłać do stratosfery materiał biologiczny, na którym pracują tu najczęściej – komórki nowotworowe (rak jajnika) oraz komórki zdrowe (fibroblasty z dziąsła). Komórki wróciły i, co zaskakujące, przeżyły. 

– Jeżeli mówimy o przestrzeni na takiej wysokości, na jaką wleciał nasz balon wypełniony wodorem (33 km), temperatura jest dużo niższa. Potrafi spaść nawet do -80 ˚C. Ciśnienie jest dużo mniejsze, jest większa radiacja. Przed lotem byłem pewien, że największym problemem dla komórek będzie temperatura. Jednak wyniki mnie zaskoczyły. Porównałem komórki, które wróciły z tymi, które przygotowywałem podczas symulowanych badań w laboratorium. Widać, że ich przeżywalność nie wynika wprost z obniżonej temperatury. Komórki wysłane poza ziemską atmosferę nie zachowywały się tak samo jak te, które zamroziłem tu, na Uniwersytecie. 

Dokładne wyniki obserwacji zaprezentował 5 czerwca w Warszawie. Do tego etapu zakwalifikowało się tylko 26 zespołów z całej Europy. Dawid i Bartek okazali się najlepsi. Teraz czekają na lipcowy finał we Francji.


Zdjęcie zostało wykonane podczas lotu w ramach projektu Sky is no limit. Widoczna jest na nim gondola, w której znajdują się badane komórki. Autor: Daniel Kaczmara.