Ważne odkrycie w dermatoonkologii

Prof. Piotr Donizy z Katedry Patologii Klinicznej i Doświadczalnej, prowadząc międzynarodowe badania nad rzadkim rakiem skóry z komórek Merkla, znacząco przybliżył profil powstania i przebiegu tego agresywnego i wciąż mało znanego nowotworu.

Dr hab. Piotr Donizy, prof. UMW z Katedry Patologii Klinicznej i Doświadczalnej wraz z zespołem lekarzy i biologów molekularnych z Polski, Tajwanu i USA, pod kierownictwem prof. Mai P. Hoang z Uniwersytetu Harvarda i Massachusetts General Hospital, przybliżyli wyjaśnienie wciąż nierozwiązanej zagadki medycznej dotyczącej raka z komórek Merkla o nieznanym punkcie wyjścia (Merkel cell carcinoma of unknown primary; MCC-UP). Są to ogniska agresywnego nowotworu neuroendokrynnego o immunofenotypie charakterystycznym dla raka skóry z komórek Merkla, zlokalizowane głęboko w tkankach miękkich (np. rejonu głowy i szyi) bez obecności guza w obrębie skóry.

Jest to niezwykle rzadka sytuacja kliniczna, ponieważ pierwotny rak skóry z komórek Merkla (Merkel cell carcinoma, MCC) jest około 40 razy rzadszy niż czerniak skóry, a MCC-UP to zaledwie 4% wszystkich przypadków MCC.

Badania zespołu prof. Hoang i prof. Donizego oparte o złożone analizy histopatologiczne i najnowocześniejsze metody biologii molekularnej (m.in. NGS, next-generation sequencing) dały kilka ważnych odpowiedzi na temat etiopatogenezy raka z komórek Merkla o nieznanym punkcie wyjścia (MCC-UP).

W MCC-UP wykazano niemal identyczne zaburzenia molekularne i profile immunohistochemiczne, jak te obserwowane w raka Merkla w lokalizacji skórnej. To z bardzo dużym prawdopodobieństwem wskazuje na skórne pochodzenie MCC-UP (pomimo braku obecności guza w obrębie skóry).

Co ważne, stwierdzono znacząco wyższy poziom aktywacji układu immunologicznego u pacjentów z MCC-UP niż u tych pacjentów, u których obecne było ognisko pierwotne. Dlatego też, MCC-UP mogą być przerzutami skórnej postaci raka Merkla, która uległa całkowitej regresji.

Wyniki badań zespołu prof. Hoang i prof. Donizego mogą wskazywać na istnienie nowego podtypu raka Merkla o bardzo silnej aktywacji odpowiedzi immunologicznej, która może być odpowiedzialna za całkowitą regresję ogniska pierwotnego zlokalizowanego w skórze.
Na uwagę zasługuje także fakt, że pacjenci MCC-UP rokują istotnie lepiej w porównaniu do pacjentów ze skórną postacią MCC, co najpewniej ma związek z silną odpowiedzią immunologiczną.

Zespół prof. Hoang i prof. Donizego zgromadził jedną z największych na świecie grup klinicznych pacjentów z rakiem Merkla, co jest kluczowym elementem dla prowadzenia dalszych badań nad mechanizmami progresji tego niezwykle rzadkiego nowotworu złośliwego i potencjalnego odkrycia nowych punktów uchwytu dla leczenia ukierunkowanego molekularnie.

Wyniki powyższego wieloośrodkowego, międzynarodowego badania zostały opublikowane na łamach czasopisma Cancers (IF: 6.126).
Link do publikacji: https://www.mdpi.com/2072-6694/13/7/1621