Wspierajmy Seniorów

WSPIERAJMY SENIORÓW

Monika Maziak

Leczą, uczą, prowadzą badania naukowe. Założyciele Fundacji Wspierajmy Seniorów uznali, że to za mało. Właściwa edukacja zdrowotna pacjentów jest niezbędna do zrozumienia sensu zaleceń lekarskich i tym samym ich przestrzegania, co z kolei jest bezwzględnym warunkiem skutecznego leczenia nie tylko osób starszych. Dlatego aby uzupełnić niszę informacyjną i wspomóc edukację osób starszych, powołali do życia nową organizację. O szczegółach rozmawialiśmy z fundatorami prof. Ewą A. Jankowską i doktorantem Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu lek. Marcinem Drozdem.

 

Seniorzy poszukują wiedzy, gdzie mogą. Gdy lekarzom brak czasu na rozmowę i rozwiewanie zdrowotnych wątpliwości, znajdują inne źródła. Porady wycinają z kolorowej prasy, zbierają, czasami wklejają do specjalnych zeszytów. A gdy obok brak ekspertów, wiedzę uzupełnią babcinymi wierzeniami o cudownym działaniu kapusty czy potężnej mocy witaminy C.

Kolorowe tygodniki źródłem wiedzy

To właśnie świadomość potrzeby edukacji stała za założycielami Fundacji Wspierajmy Seniorów. – Czuliśmy, że czegoś nam w tej układance brakuje. Jako lekarze związani z uczelnią uczestniczymy w projektach naukowych, realizujemy dydaktykę i leczymy naszych pacjentów. Na edukację siłą rzeczy brakuje już czasu, dzięki fundacji mamy szansę wypełnić tę niszę – wyjaśnia prof. Ewa A. Jankowska. Prorektor ds. nauki prof. Piotr Ponikowski mianował ją osobą odpowiedzialną za jedną z trzech kluczowych dla Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu dziedzin – healthy ageing, czyli zdrowe starzenie się. Profesor – kardiolog – dobrze się do zadania przygotowała, zdobywając specjalizację z geriatrii. Jednak to nie geriatrzy są podstawowym obiektem zainteresowania stworzonej z jej inicjatywy fundacji. Dużą wagę przywiązuje się tam do współpracy z lekarzami rodzinnymi jako tak zwaną pierwszą linią frontu.

Rośnie świadomość, ale wiedzy nadal brak

– Przed nami jest ogrom pracy, seniorzy są głodni wiedzy medycznej, ale wciąż jest ona na alarmująco niskim poziomie – podkreśla prof. Jankowska. I dodaje, że osobom, z którymi spotykali się wolontariusze fundacji w czasie organizowanych na Dolnym Śląsku spotkań, brakowało wiedzy podstawowej nawet o schorzeniach, z jakimi sami się od lat borykają. Wielu z nich nie potrafiło samodzielnie zmierzyć ciśnienia. – Zdarza się, że musimy uświadamiać szkodliwość różnych mitów, w które mocno wierzą nasi rozmówcy; usłyszałem już między innymi, że rak karmi się spożywanym mięsem czy słodyczami, a na udar pomaga przekłuwanie opuszków palców u rąk – opowiada lek. Marcin Drozd.

Zbadane oczekiwania

Fundacja Wspierajmy Seniorów działa metodycznie. Przy współpracy lokalnych klubów seniora zorganizowała liczne spotkania w różnych miejscowościach regionu. Tam wolontariusze uważnie wsłuchiwali się w zgłaszane przez uczestników potrzeby i przeprowadzili badania ankietowe dotyczące zakresu edukacji zdrowotnej wśród seniorów. Wybór tematyki oparto na badaniu preferencji osób starszych. Okazuje się, że seniorzy przede wszystkim zainteresowani są tematyką zdrowotną, w dodatku bardzo konkretnymi zagadnieniami: cukrzycą, chorobami układu ruchu, schorzeniami sercowo-naczyniowymi, zaburzeniami poznawczymi i problemami z pamięcią. A poza tym kwestiami psychologicznymi i psychiatrycznymi, gdyż wielu z nich boryka się z pogorszeniem nastroju, czasami wręcz depresją. – To na podstawie przeprowadzonych ankiet wzmocniliśmy współpracę z psychologami i zaproponowaliśmy liczne spotkania o takim właśnie charakterze – wyjaśnia Marcin Drozd. A prof. Ewa A. Jankowska dodaje, że ankiety zmieniły wiele z przekonań założycieli fundacji. – Na początku chcieliśmy zaproponować bardzo szeroką ofertę, włączając w nią także aktywności związane ze zwiedzaniem czy rozwijaniem umiejętności artystycznych. Wyniki ankiet były jednoznaczne. Seniorzy oczekują przede wszystkim zajęć dotyczących tematyki zdrowotnej i możliwości spotkań z ekspertami. Okazuje się, że we Wrocławiu pomimo bogatej oferty dla seniorów w zakresie rozwoju zainteresowań czy spotkań takich zajęć z zakresu edukacji zdrowotnej brakuje – wyjaśnia profesor. Ankieta pozwoliła też wstępnie ocenić stan zdrowia badanych i ich zaangażowanie w życie społeczne.

 

Chęć zaangażowania mile widziana

Jako organizacja pozarządowa fundacja otwiera nowe możliwości. Jej założyciele wciąż szukają osób wyspecjalizowanych w swoich dziedzinach, które chcą się zaangażować społecznie w działanie na rzecz seniorów. Zachęcają do współpracy przedstawicieli różnych profesji. Każdy może wnieść do organizacji coś istotnego. Przede wszystkim zaś wesprzeć ją swym zaangażowaniem i chęcią pomocy oraz wiedzą i profesjonalizmem z różnych dziedzin życia, które są związane z ich hobby albo pracą zawodową. Dziś bazują nie tylko na lekarzach i psychologach, w strukturach działają prawnicy, osoby odpowiedzialne za wizerunek czy przedstawiciele różnych jednostek Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. We wspólnych badaniach uczestniczy dr hab. Izabella Uchmanowicz, prof. nadzw. z Zakładu Pielęgniarstwa Specjalistycznego, oraz kierujący Zakładem Ratownictwa Medycznego dr Jacek Smereka. Jego wyjazdowe warsztaty z pierwszej pomocy, w czasie których seniorzy mogą praktycznie przećwiczyć technikę za pomocą manekinów, cieszyły się bardzo dużą popularnością. Nie zabraknie ich zatem 15 czerwca w czasie spotkania organizowanego przez Fundację Wspierajmy Seniorów we współpracy z Katedrą i Kliniką Geriatrii kierowaną przez prof. Małgorzatę Sobieszczańską.

Forum Wspierajmy Seniorów

15 czerwca obchodzimy Dzień Osób Starszych. I dlatego właśnie w dniach 15–16 czerwca we Wrocławiu odbędzie się 1. Forum Wspierajmy Seniorów, które w założeniu połączyć ma 3 grupy: seniorów, lekarzy opiekujących się na co dzień pacjentami w starszym wieku (głównie lekarzy rodzinnych) i ekspertów różnych dziedzin medycyny. Patronat nad tym wydarzeniem edukacyjnym objęli m.in., rektorzy 4 miejscowych uczelni, tj. Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, Uniwersytetu Wrocławskiego, Politechniki Wrocławskiej oraz Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Ambasadorami Forum Wspierajmy Seniorów zgodzili się być profesorowie: Andrzej Milewicz, Jan Miodek i Jan Chmura, znakomici członkowie wrocławskiego środowiska akademickiego, którzy swoim aktywnym stylem życia, realizacją pasji sportowych i artystycznych są przykładami dla seniorów, jak brać z życia co najlepsze.Pracownicy i studenci tych uczelni wezmą udział w zajęciach z seniorami w ramach wolontariatu. Część skierowana do pacjentów odbędzie się 15 czerwca i będzie składać się z warsztatów, których tematyka w dużej mierze wynika ze zgłaszanego zainteresowania. Wśród propozycji znalazły się wspomniane już warsztaty z udzielania pierwszej pomocy i postępowania w stanach zagrożenia życia i zdrowia. Ponadto zaplanowano liczne warsztaty z psychologami, którzy będą mówić o zaburzeniach funkcji poznawczych, o psychosomatyce, psychodietetyce i pogarszaniu nastroju, podpowiedzą też, jak radzić sobie ze stresem i przekonają, że odpowiednie jedzenie ma ogromne znaczenie dla zdrowia duszy i ciała. Osobna część forum 16 czerwca będzie skierowana do lekarzy zajmujących się leczeniem osób starszych oraz ekspertów, dla których będzie to miejsce wymiany informacji i doświadczeń i którzy spróbują oswoić lekarzy z tematyką geriatryczną. Organizatorzy spodziewają się dyskusji, która pozwoli sformułować interdyscyplinarną deklarację określającą priorytety wielowymiarowej opieki nad osobami w wieku starszym, z uwzględnieniem z jednej strony nowoczesnych terapii, a z drugiej konieczności edukacji zdrowotnej seniorów i ich opiekunów.

Nie uciekniemy od tematu

– Od tematu starzejącego się społeczeństwa nie uciekniemy – mówi prof. Ewa A. Jankowska. – By zwiększyć szanse osób starszych na zdrowe pozytywne starzenie się, trzeba wdrożyć systemowe programy prewencji geriatrycznej. Aktywny fizycznie, intelektualnie i społecznie styl życia, prawidłowe odżywianie muszą nam towarzyszyć od najmłodszych lat. Tylko zdrowe dziecko, z którego wyrośnie zdrowy dorosły, ma szansę na w miarę zdrową i pogodną starość. Trzeba w ludziach zaszczepiać tę świadomość i promować nowe normy zachowań, dlatego tak ważna jest kwestia odpowiedniej edukacji zdrowotnej i profilaktyki. Dla naszej fundacji to kwestie fundamentalne – podkreśla prof. Ewa A. Jankowska.

Artykuł dostępny w najnowszym majowym wydaniu Gazety Uczelnianej.