Nowy wymiar empatii

Czy empatię, tak ważną w zawodach medycznych cechę, można wspierać przy pomocy nowoczesnych technologii? Odpowiedź brzmi: tak. Zbadała to – we współpracy z twórcami rozwiązania Empatyzer – Marta Grelowska, autorka pierwszej pracy magisterskiej o charakterze wdrożeniowym, która powstała na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.

Współczesna medycyna coraz częściej dostrzega, że skuteczne leczenie to nie tylko zaawansowana diagnostyka i najnowsze terapie. O potrzebie humanizacji i rozwoju kompetencji miękkich rozmawiali m.in. przedstawiciele Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych (KRAUM) podczas spotkań organizowanych na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu (UMW).

– Empatyzer doskonale wpisuje się w oczekiwany kierunek zmian. Komunikacja kadr medycznych z pacjentami oraz współpracownikami to nie tylko przekazywanie informacji, ale również element procesu budowania zaufania – mówi dr Agnieszka Siennicka, prodziekan ds. rozwoju Wydziału Nauk o Zdrowiu UMW (absolwentka m.in. biologii człowieka i psychologii), promotorka pracy. – Narzędzie, które testujemy, pozwala zrozumieć różnice między ludźmi oraz uczy, jak sobie z nimi radzić w oparciu o dowody naukowe, a nie intuicję.

Narzędzie oparte na Wielkiej Piątce

Dr Agnieszka Siennicka podkreśla, że efektywna komunikacja musi uwzględniać to, że jesteśmy różni – mamy inną wrażliwość, inaczej reagujemy na stres i radzimy sobie z emocjami. Dodatkowo na nasze zachowanie wpływają także różnice kulturowe.

Aplikacja Empatyzer wykorzystuje model Wielkiej Piątki (Big Five) – uznany w świecie nauki system badania osobowości, który analizuje natężenie pięciu kluczowych wymiarów: neurotyczności, ekstrawersji, otwartości na doświadczenia, ugodowości i sumienności. Po wykonaniu krótkiego testu psychometrycznego narzędzie "tworzy" naszą charakterystykę i – co najważniejsze – podpowiada, jak powinniśmy komunikować się z osobami o odmiennych cechach.

– Empatyzer to coś więcej niż analiza osobowości – wyjaśnia Piotr Golczyk, twórca rozwiązania. – Jego nadrzędnym zadaniem jest wsparcie komunikacji przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji. AI najpierw ocenia i porównuje różnice, a następnie wskazuje, na co zwrócić uwagę, aby kontakt był satysfakcjonujący dla obu stron. Rozwiązanie sprawdzi się w różnych miejscach i środowiskach: gabinecie lekarskim, grupie studenckiej czy zespole współpracowników. Można je też integrować z platformami komunikacyjnymi i systemami e-mailowymi.

W ramach podpisanego porozumienia o współpracy spółka udostępniła uczelni aplikację na potrzeby magisterskiej pracy wdrożeniowej. Docelowo ma ona służyć również studentom i pracownikom – pierwszym jako pomoc dydaktyczna w nauce komunikacji z pacjentami, drugim jako wsparcie w codziennej współpracy. 

Empatia – niezbędna w komunikacji 

Marta Grelowska, autorka badania, oceniła poziom empatii poznawczej przed i po spersonalizowanym szkoleniu wykorzystującym Empatyzera. Uczestnicy ćwiczeń m.in. wchodzili w interakcje z wirtualnymi pacjentami o różnych cechach osobowości, a narzędzie podpowiadało im, jak dostosować komunikację do danej osoby.

– Wyniki wskazują, że wiedza zdobyta podczas szkolenia przyczyniła się do wzrostu empatii oraz utrwalenia postaw ułatwiających komunikację interpersonalną – mówi lekarka, która uzupełniała wykształcenie na kierunku zdrowie publiczne. Autorka pracy przypomina też, że lepsze zrozumienie między pracownikiem ochrony zdrowia a pacjentem zwiększa otwartość i zaufanie oraz ułatwia przekazywanie informacji, co pozytywnie wpływa na proces leczenia oraz szybszy powrót chorego do formy. – To dowód, że takie rozwiązania mają potencjał w procesie kształcenia przyszłych i obecnych kadr medycznych – dodaje.

Piotr Golczyk podkreśla z kolei, że empatia nie jest wrodzona. – Jak wynika z literatury, tylko około 10 proc. populacji ma naturalnie rozwinięty dar rozpoznawania emocji. Można jednak i warto tę cechę rozwijać. Służy temu właśnie Empatyzer, który łączy naukę, technologię i realne potrzeby medycyny oraz wspiera zasadę "primum non nocere".

Empatia to także jedna z wartości wpisanych w Strategię Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, które tworzą słowo POWER. Pasja, Odwaga, Współpraca, Empatia i Rzetelność są fundamentami, na których UMW opiera działalność dydaktyczną, badawczą i kliniczną. Dlatego na uczelni będzie realizowany projekt "Zastosowanie innowacyjnego narzędzia informatycznego w ocenie wybranych determinantów zdolności komunikacyjnych w relacji lekarz-pacjent i współpracownik-współpracownik wśród pracowników i studentów uczelni medycznej".

– Dzięki wewnętrznej subwencji sprawdzimy, jak wykorzystanie Empatyzera wpłynie na rozwój kompetencji miękkich i komunikacji wśród naszych studentów oraz pracowników – wyjaśnia prodziekan ds. rozwoju Wydziału Nauk o Zdrowiu UMW.

***

Wdrożeniowe prace dyplomowe – program realizowany na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu polega na współpracy między uczelnią, studentami oraz firmami. Dzięki niemu studenci zdobywają praktyczne doświadczenie, co zwiększa ich kompetencje i szanse na zatrudnienie. Nawiązują też kontakty zawodowe, które mogą pomóc w dalszej karierze. Dla firm z kolei to szansa na dostęp do innowacyjnych pomysłów, wczesną rekrutację talentów oraz budowanie trwałej współpracy z uczelniami. Program łączy naukę z praktyką i realnie wspiera rozwój sektora ochrony zdrowia.

Fot. Tomasz Walów