Edukacja zdrowotna na naszej uczelni

Na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu ruszają studia podyplomowe z zakresu edukacji zdrowotnej – nowego przedmiotu, który wchodzi do szkół od września br. UMW jest jedyną na Dolnym Śląsku, a jedną z 11 uczelni w kraju, która na zlecenie MEN przygotuje nauczycieli do prowadzenia zajęć z tego zakresu. Szczegółowy program studiów opracowali specjaliści z Wydziału Nauk o Zdrowiu UMW, a przyszłych edukatorów uczyć będzie akademicka kadra UMW. Pierwsze zajęcia rozpoczynają się już w kwietniu.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji Narodowej, studia będą trwały trzy semestry, a pierwszy z nich ma się zakończyć we wrześniu br. Są one przeznaczone dla nauczycieli biologii, przyrody, wychowania fizycznego, wychowania do życia w rodzinie oraz nauczycieli psychologów – bo to oni będą prowadzić nowy przedmiot. Ponadto edukacji zdrowotnej mogą uczyć również osoby z przygotowaniem pedagogicznym oraz ukończonymi studiami magisterskimi lub podyplomowymi z tego zakresu. Studia są bezpłatne – koszty kształcenia pokrywa MEN.

MEN przygotowało ogólną podstawę programową i 11 modułów problemowych, w oparciu o które uczelnie opracowały swoje programy.

– Nasz program obejmuje 210 godzin wykładów i seminariów, 90 godzin dydaktyki przedmiotu i 90 godzin praktyk – tłumaczy dr hab. Łukasz Rypicz, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu UMW. – Dotyczą one określonych przez MEN zakresów tematycznych, m.in. aktywności fizycznej, odżywiania, zdrowia psychicznego, zdrowia seksualnego, profilaktyki uzależnień. Nie ma wśród nich tematów mniej lub bardziej ważnych; wszystkie składają się na poprawę szeroko pojętej świadomości zdrowotnej i wyposażeniu młodych ludzi w kompetencje zdrowotne na całe życie. W kontekście prowadzonej przez naszą uczelnię kampanii #nabieraMYodwagi, mającej na celu walkę z nadwagą i otyłością, szczególne znaczenie mają dla nas zajęcia, związane z tymi zjawiskami. Jesteśmy przekonani, że poprawa świadomości zdrowotnej jest szansą na powstrzymanie epidemii otyłości. To absolutna podstawa, bez niej wiele nie zdziałamy.

Program studiów obejmuje różnorodne aspekty tego problemu, tak by przedstawić go od każdej możliwej strony. Przewidziano na to kilkadziesiąt godzin wykładów i seminariów. Zgodnie z założeniami, uczniowie powinni poznać zasady zapobiegania najczęstszym chorobom przewlekłym i cywilizacyjnym, w tym otyłości i zespołu metabolicznego. Temat nadmiernej wagi powróci w module dotyczącym odżywiania. Negatywne skutki stosowania nieprawidłowych diet, nadużywania suplementów, spożywania napojów energetyzujących; konsekwencje zdrowotne wynikające z niewłaściwego odżywiania – to tylko niektóre z tematów, poruszanych podczas zajęć. Kolejny oczywisty aspekt zapobiegania otyłości to aktywność fizyczna, której w programie studiów poświęcono wiele uwagi.

Edukacja zdrowotna w szkole stawia na pogłębienie wiedzy i zdobyciu umiejętności w każdym aspekcie życia młodego człowieka. Ważnym jego elementem jest internet i profilaktyka uzależnień. W programie studiów podyplomowych UMW ujęto zagadnienia, związane z aktywnością w internecie pod kątem potencjalnych zagrożeń (np. cyberprzemocy, hejtu i mowy nienawiści, sekstingu, pornografii, uzależnienia od mediów społecznościowych i gier komputerowych). Z założenia zajęcia mają pomóc uczniom w tym, żeby umieli uchronić się przed szkodliwym korzystaniem z technologii informacyjno-komunikacyjnych i substancji psychoaktywnych, np. alkoholu, wyrobów tytoniowych, nowych wyrobów nikotynowych, napojów energetyzujących, narkotyków, dopalaczy, leków. Przy wprowadzaniu nowego przedmiotu największe społeczne kontrowersje budziła edukacja seksualna. Dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu UMW zapewnia: wykłady na ten temat prowadzą specjaliści seksuolodzy z dużym zawodowym doświadczeniem, którzy dostarczają naukowej wiedzy, a nie ideologii.

Na studia podyplomowe przewidziano na UMW 60 miejsc. W całym kraju będzie ich ok. 500.

Dr hab. Łukasz Rypicz ubolewa, że edukacja zdrowotna na razie nie będzie przedmiotem obowiązkowym w szkołach.

– Mam nadzieję, że w bliskiej przyszłości to się zmieni – mówi dr hab. Łukasz Rypicz. – Ten przedmiot powinien być obligatoryjny. Doświadczenia innych krajów wskazują, że edukacja zdrowotna, prowadzona już od poziomu przedszkola, przynosi wymierne korzyści dla społeczeństwa. Świadomi ludzie mają lepszą zdolność do podejmowania decyzji dobrych dla swojego zdrowia. W Polsce znajdujemy się pod tym względem dopiero na początku drogi. Jednym z przykładów jest brak regulacji zawodu profilaktyka. Mamy tysiące absolwentów kierunku zdrowie publiczne, którzy mogliby wykonywać tę profesję. Wprawdzie od ub. roku mogą oni wpisać się do rejestru, prowadzonego w urzędach wojewódzkich, ale niewiele z tego wynika. To cała rzesza niezagospodarowanych przez system specjalistów. Na szczęście pojawia się nadzieja na zmiany. W Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego powstaje program kursu doskonalącego dla profilaktyków – w ramach doskonalenia zawodowego. Chodzi o ujednolicenie zakresu nauczania na wszystkich uczelniach medycznych, ponieważ zdrowie publiczne nie jest kierunkiem regulowanym standardem kształcenia. To krok w dobrą stronę, bo dotychczas każda uczelnia miała własny program. W zespole, opracowującym ten dokument, pracują osoby z Wydziału Nauk o Zdrowiu UMW, co dowodzi, że nasi specjaliści są doceniani w kraju.

***

Działania Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu na rzecz promocji zdrowia są szerzej zakrojone. Za kilka lat uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych będą mogli korzystać z nowej oferty edukacyjnej uczelni – Centrum Odkryć Medycznych.

Będzie to nowoczesna, interaktywna przestrzeń tworzona z myślą o młodych odbiorcach, w której odbywać się będą warsztaty poświęcone profilaktyce zdrowotnej. Uczniowie dowiedzą się, jak dbać o zdrowie fizyczne i psychiczne, a także poznają znaczenie codziennych wyborów dla jakości życia.

Centrum Odkryć Medycznych to również wystawa prezentująca przełomowe odkrycia medyczne, które zmieniły oblicze współczesnej medycyny i przyczyniły się do wydłużenia życia oraz poprawy jego komfortu.