Mechanizmy związane z podatnością na stres u osób LGBTQ

Dr Bartłomiej Stańczykiewicz, prof. UMW - laureat grantu Miniatura zbada związek między stresem mniejszościowym u osób LGBTQ, a wytwarzaniem kortyzolu. Pozwoli to odpowiedzieć na pytanie czy orientacja seksualna ma wpływ na poziom stresu.

Naukowcy dowodzą, że populacja LBTQ jest bardziej narażona na trudności psychologiczne i zwiększone ryzyko rozwoju zaburzeń psychicznych. Zjawisko to wyjaśnia model stresu mniejszościowego Meyera, który charakteryzują procesy tj. oczekiwanie odrzucenia, życie w ukryciu, zinternalizowana homofobia, a także stres związany z wydarzeniami będącymi następstwem uprzedzeń. 

Szczególnie oczekiwanie odrzucenia i zinternalizowana homofobia mają istotne znaczenie dla pojawienia się lęku i depresji u homoseksualnych mężczyzn. Ponadto, model ten uwzględnia mechanizmy radzenia sobie i wsparcia społecznego. Ostatnio wykazano, iż mężczyzn homoseksualnych w porównaniu z heteroseksualnymi cechuje podwyższona reakcja kortyzolu na stres, co może być związane ze stygmatyzacją i seksualnym naznaczeniem.

Dotychczasowe badania wykazały związek pomiędzy kortyzolową odpowiedzią na przebudzenie (CAR), a zaburzeniami psychicznymi. Niemniej jednak, brakuje badań dotyczących wpływu stresu mniejszościowego na CAR. Tego podjął się dr Stańczykiewicz w badaniu:  W poszukiwaniu mechanizmów związku pomiędzy stresem mniejszościowym a sekrecją kortyzolu w kontekście zdrowia psychicznego. 

Celem projektu jest przede wszystkim: 
1) porównanie CAR pomiędzy mężczyznami homoseksualnymi a heteroseksualnymi; 
2) ocena związku CAR z poziomem otwartości wobec własnej orientacji i zinternalizowanej homofobii, wrażliwości na odrzucenie, subiektywnym postrzeganiem nasilenia stresu, strategiami radzenia ze stresem, wsparciem społecznym a także wystąpieniem objawów depresyjnych i lękowych oraz
3) określenie potencjalnych mechanizmów łączących wsparcie społeczne, zmienne psychologiczne i nasilenie objawów psychopatologicznych z CAR (analiza zjawiska mediacji i moderacji).

Metodologia badania zakłada udział ochotników, płci męskiej, którzy zostaną zakwalifikowani do dwóch grup badawczych:
1) mężczyźni homoseksualni (n=51),
2) mężczyźni heteroseksualni (n=51)
Zostaną przyjęte następne kryteria włączenia do badania: wiek od 18 do 40 lat; brak neuropsychiatrycznych, endokrynologicznych lub innych przewlekłych problemów zdrowotnych; wskaźnik masy ciała (BMI) w zakresie 18–30 kg/m2; niestosowanie substancji, psychoaktywnych (z wyjątkiem nikotyny i alkoholu), hormonów steroidowych lub innych leków, które mogą wpływać na poziom kortyzolu. Obie grupy zostaną dobrane pod względem wieku i statusu socjoekonomicznego. Badanie będzie polegało na jednokrotnym wypełnieniu samoopisowych kwestionariuszy badawczych oraz zbadaniu CAR. Procedura pomiaru CAR będzie z kolei polegała na pobraniu od każdego z uczestników 4 próbek śliny: natychmiast po przebudzeniu (T1), po 15 min (T2), 30
min (T3) i 60 min (T4) od przebudzenia zgodnie z międzynarodowymi rekomendacjami. Stężenie kortyzolu zostanie zmierzone metodą radioimmunologiczną wykorzystującą fluorescencyjną detekcję sygnału.