Wróć do strony głównej
Aktualności | 27.11.2024

Osiem grantów dla naszych naukowców

Ośmioro badaczy z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu zostało laureatami konkursu MINIATURA 8, organizowanego przez Narodowe Centrum Nauki (NCN). Na realizację swoich projektów otrzymają ponad 370 tys. zł.

MINIATURA to konkurs dla osób znajdujących się na początku drogi naukowej, które uzyskały stopień naukowy doktora w czasie ostatnich 12 lat i nie mają jeszcze doświadczenia w samodzielnym kierowaniu projektami badawczymi. Na swoje działania (trwające maksymalnie 12 miesięcy) mogli otrzymać od pięciu do 50 tys. zł. NCN finansowało badania wstępne i pilotażowe, kwerendy, staże naukowe, wyjazdy badawcze lub konsultacyjne. 

W szóstej i jednocześnie ostatniej edycji konkursu MINIATURA 8 środki otrzymały następujące osoby:

dr Joanna Górka-Dynysiewicz z Katedry i Zakładu Biochemii Farmaceutycznej Wydziału Farmaceutycznego UMW, projekt: "Opracowanie algorytmu, uwzględniającego surowicze markery zapalno-zwłóknieniowe, jako użytecznego narzędzia diagnostycznego u dzieci z postacią zwężającą choroby Leśniowskiego-Crohna". Badanie będzie prowadzone w ramach współpracy z II Katedrą i Kliniką Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia UMW, reprezentowaną przez dr. Tomasza Pytrusa i dr Annę Kofla-Dłubacz.

Choroba Leśniowskiego-Crohna (CD) to schorzenie przewodu pokarmowego o wieloczynnikowej etiologii, w której głównym czynnikiem, odpowiedzialnym za podtrzymanie procesu zapalnego w tkankach docelowych, jest dysfunkcja odpowiedzi immunologicznej prowadząca do autoagresji. Za wystąpienie choroby odpowiada wiele szlaków pobudzenia prozapalnego.
W ramach projektu planowane jest prowadzenie badań nad markerami swoistymi dla procesu włóknienia o dużej dokładności diagnostycznej w przebiegu CD. W obliczu przedstawionych wyzwań diagnostycznych przeanalizowane zostaną możliwości uzupełnienia obecnego schematu postępowania o pomiar surowiczych markerów zapalnowłóknieniowych.
Celem pracy będzie zdefiniowanie nieinwazyjnego wieloczynnikowego algorytmu diagnostycznego z udziałem pentraksyny 3 (i innych parametrów), jako bezpośredniego biomarkera włóknienia i porównanie go z istniejącymi możliwościami diagnostycznymi.

dr Katarzyna Karłowicz-Bodalska z Katedry i Zakładu Technologii Postaci Leku Wydziału Farmaceutycznego UMW, projekt: "Wpływ probiotyków na efektywność leczenia i łagodzenie objawów chorobowych u pacjentek z liszajem twardzinowym sromu"

Liszaj twardzinowy sromu Lichen sclerosus (LS) postać genitalna jest przewlekłą chorobą tkanki łącznej o podłożu zapalnym. Badania sugerują, że jedną z przyczyn niepowodzenia terapii są zaburzenia równowagi mikrobioty pochwy.
Celem projektu jest ocena wpływu na równowagę mikrobiologiczną pochwy (pacjentek leczonych standardową terapią LS) probiotykoterapii doustnej szczepami Bifdobacterium lactis, Lactobacillus acidophilus, L.paracasei, L.plantarum, L.salivarius oraz stosowanej dopochwowo zawierającej szczepy L.gasserii, L.plantarum, L.fermentum, a następnie przełożenie aplikacyjne uzyskanych wyników, które będą mogły być wykorzystane we wspomaganiu terapii liszaja twardzinowego sromu.
Hipoteza badawcza zakłada, że probiotykoterapia doustna i dopochwowa przyczyni się do przywrócenia równowagi mikrobiologicznej zbliżonej do fizjologicznej, co ograniczy występowanie działań niepożądanych, poprawi efektywność leczenia oraz zwiększy komfort życia pacjentek.

dr Katarzyna Bieżuńska-Kusiak z Katedry i Zakładu Biologii Molekularnej i Komórkowej Wydziału Farmaceutycznego UMW, projekt: "Wpływ cząsteczek mikroplastiku na efektywność elektrochemioterpaii w komórkach raka piersi"

Cząsteczki mikroplastiku (Microplastic Particles – MPs) o średnicy od 0,1 μm do 5 mm stanowią ogromne zagrożenie dla środowiska naturalnego. Powstają na skutek działalności człowieka podczas produkcji niektórych produktów oraz degeneracji tworzyw sztucznych. Ze względu na ich ograniczoną biodegradowalność szczególnie niebezpieczne są dla organizmów morskich, ponieważ natychmiast stają się jednym z pierwszych ogniw tzw. "sztucznego" łańcucha pokarmowego.
Interesującym zagadnieniem jest zbadanie, jaki wpływ na efektywność elektrochemioterapii w leczeniu komórek raka piersi wywierają MPs. Celem projektu jest: optymalizacja warunków ekspozycji i wprowadzania cząsteczek polistyrenu o średnicy 100 nm do wnętrza komórki przy jednoczesnym zachowaniu ich żywotności bez EP po zastosowaniu EP; określenie skuteczności ECT po wcześniejszym wprowadzeniu do komórek cząsteczek MPs; określenie cytotoksyczności cząsteczek mikroplastiku przez zbadanie poziomu markerów stresu oksydacyjnego; analiza zmian w morfologii komórek i komunikacji międzykomórkowej oraz określenie rodzaju śmierci komórkowej spowodowanej oddziaływaniem cząsteczek mikroplastiku.
Nowatorskim celem projektu będzie dobranie leków, które będą w stanie zneutralizować lub nawet zahamować procesy indukowanych uszkodzeń.

dr Ruth Karolina Dudek-Wicher z Katedry i Zakładu Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Wydziału Farmaceutycznego UMW, projekt: "Wpływ wybranych substancji pomocniczych stosowanych w technologii postaci leku na biofilm tworzony przez gatunki probiotyczne i patogenne"

Projekt ma na celu zbadanie wpływu substancji pomocniczych, powszechnie stosowanych w technologii postaci leku, na biofilm wybranych drobnoustrojów probiotycznych i patogennych izolowanych z przewodu pokarmowego.
Zdecydowana większość badań skupia się na ocenie wpływu substancji aktywnych (API) na drobnoustroje (zarówno patogenne, jak i nie-patogenne), natomiast potencjalnie istotne interakcje między drobnoustrojami a nieaktywnymi składnikami farmaceutycznymi (tj. substancjami pomocniczymi), które stanowią ponad 90 proc. końcowej postaci leku, nie są do końca znane.
W związku z rosnącym spożyciem doustnych form produktów leczniczych, wyrobów medycznych i suplementów diety szacuje się, że do 2028 r. rynek substancji pomocniczych osiągnie wartość 13,9 mld dolarów. Dlatego też istnieje konieczność starannego doboru substancji pomocniczych, tak aby móc jednocześnie ograniczyć rozwój chorobotwórczych dla człowieka biofilmów i wspomagać żywotność biofilmów tworzonych przez gatunki probiotyczne.

dr hab. Aleksandra Królikowska, prof. UMW z Samodzielnej Pracowni Badań Naukowych w Fizjoterapii Wydziału Fizjoterapii UMW, projekt: "Specyficzna dla testu aktywacja mięśni i powtarzalność różnych testów oceniających siłę mięśni zginaczy stawu kolanowego u mężczyzn i kobiet uprawiających sport na poziomie rekreacyjnym"

Planowane badania wstępne mają na celu zbadanie różnic w aktywności mięśni zginaczy stawu kolanowego podczas trzech różnych testów izometrycznych, które są stosowane w ocenie siły tej grupy mięśniowej w ramach profilaktyki pierwotnej i wtórnej urazów. Analiza będzie opierała się na wykorzystaniu elektromiografii powierzchniowej (sEMG) oraz platform tensometrycznych, co pozwoli na precyzyjną ocenę zarówno aktywacji mięśni, jak i generowanej siły.
Badania będą przeprowadzone na grupie zdrowych osób aktywnych fizycznie, co umożliwi stworzenie danych normatywnych, jako punktu odniesienia dla przyszłych badań z udziałem pacjentów z dysfunkcjami mięśniowo-szkieletowymi.
Choć dynamometria izokinetyczna pozostaje złotym standardem w ocenie siły mięśniowej, jej ograniczona dostępność, związana z wysokim kosztem urządzeń, wymogami przestrzennymi oraz potrzebą wykwalifikowanego personelu, sprawia że istnieje potrzeba opracowania alternatywnych metod diagnostycznych.
Izometryczne testy z wykorzystaniem prostszych narzędzi, takich jak platformy tensometryczne, mogą stanowić bardziej dostępne rozwiązanie, zachowując jednocześnie wysoką wiarygodność i powtarzalność pomiarów.

dr Marta Anna Woźniak z Zakładu Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Wydziału Lekarskiego UMW, projekt: "Analiza skuteczności nowego fotouczulacza na bazie kurkuminy i kompleksów Ru(II) wobec nowotworów piersi w terapii fotodynamicznej na modelu in vitro"

Obecnie jednym z szeroko rozwijanych kierunków leczenia różnych schorzeń jest terapia celowana, która pozwala znacznie zmniejszyć skutki uboczne działania cytostatyków. Ważnym etapem, decydującym o skuteczności terapii przeciwnowotworowej i zmniejszeniu jej toksycznego wpływu na organizmy, jest kontrolowane uwolnienie substancji aktywnej po wprowadzeniu jej do ustroju. Dodatkowo zastosowanie substancji pochodzenia naturalnego, które same z siebie nie posiadają toksycznych właściwości dla komórek zdrowych, mają niekwestionowaną przewagę w stosunku do standardowych chemioterapeutyków.
Kierując się tymi przesłankami zwrócono uwagę na terapię fotodynamiczną (PDT) z użyciem światłoczułych liposomów z innowacyjnymi kompleksami rutenu połączonych z kurkuminą. PDT należy do coraz częściej stosowanych metod leczenia nowotworów. Po połączeniu trzech głównych składowych: fotouczulacza (PS), światła o określonej długości fali i tlenu, niszczy ona komórki przez promowanie reakcji fotochemicznych, prowadzących do wytworzenia reaktywnych form tlenu (ROS) w komórkach, które wychwyciły PS, a w konsekwencji prowadzi do ich śmierci poprzez indukcję apoptozy i nekrozy.
Obecnie PDT jest szeroko stosowana w leczeniu nowotworów skóry, płuc, głowy i szyi oraz jelit, jednak badacze wskazują, że wyższa skuteczność następuje w przypadku połączenia tej terapii z innowacyjnymi strategiami terapeutycznymi, które zwiększają jej możliwości aplikacyjne w wykrywaniu i leczeniu różnych typów nowotworów, a nawet przerzutów guzów litych oraz coraz skuteczniejszymi fotouczulaczami.
Połączenie fotouczulającej, ale nietoksycznej dla zdrowych komórek kurkuminy wraz z innowacyjnymi kompleksami rutenu o właściwościach fotocytotoksycznych, z utworzeniem wiązania ulegającego rozpadowi w komórce oraz uwalnianie ich ze światłoczułych liposomów pod wpływem PDT pozwoli na zwiększenie selektywności niszczenia patologicznych komórek.

dr Milena Ściskalska z Katedry i Zakładu Biochemii Farmaceutycznej Wydziału Farmaceutycznego UMW, projekt: "Ocena związku stężenia receptora ETA dla endoteliny-1 oraz kinazy Rho z nasileniem stanu zapalnego u pacjentów z ostrym zapaleniem trzustki z uwzględnieniem wariantów polimorficznych w genie EDNRA"

Projekt obejmuje ocenę związku pomiędzy nasileniem stanu zapalnego trzustki a stężeniem receptora ETA dla endoteliny-1 oraz stężeniem kinazy Rho. Ocena nasilenia stanu zapalnego zostanie dokonana poprzez pomiar stężenia białka C-reaktywnego (CRP) oraz IL-6 i TNF-α jako cytokin prozapalnych odgrywających istotną rolę w uszkodzeniach śródbłonka naczyń krwionośnych.
Druga część badań będzie dotyczyła sprawdzenia czy stężenie receptorów ETA i kinazy Rho jest zależne od polimorfizmu genetycznego w genie EDNRA.

dr Artur Bryja z Zakładu Anatomii Prawidłowej Wydziału Lekarskiego UMW, projekt: "Autofagia jako czynnik regulujący tranzycję fibroblastów do miofibroblastów w aspekcie procesu włóknienia mięśnia sercowego"

Choroby sercowo-naczyniowe są powszechnie występującymi schorzeniami w starzejących się społeczeństwach. Wśród nich najczęściej mamy do czynienia z niewydolnością serca (Heart failure HF), która w zależności od przyczyny może rozwijać się stopniowo przez lata lub wystąpić nagle.
W przypadku HF lub po ostrym epizodzie niedokrwiennym następuje patologiczny rozwój zwłóknień w obrębie tkanki mięśniowej serca. Dochodzi wówczas do aktywacji fibroblastów i ich tranzycji do miofibroblastów oraz do nadmiernej syntezy macierzy zewnątrzkomórkowej. Z procesami tymi skorelowana jest autofagia.
Projekt obejmuje badanie ekspresji markerów związanych z autofagią i fibrozą fibroblastów serca w warunkach hodowli in vitro w celu scharakteryzowania procesu autofagii w stanach niewydolności serca.

Projekty zostały przygotowane i złożone przy wsparciu Sekcji Pozyskiwania Projektów Centrum Zarządzania Projektami UMW. Osoby zainteresowane poszukiwaniem finansowania na projekty badawcze oraz składaniem wniosków w ramach krajowych i zagranicznych konkursów na wnioski projektowe, zapraszamy do kontaktu pod adresem e-mail: projekty@umw.edu.pl

Autor: Anna Szejda Data utworzenia: 27.11.2024 Autor edycji: Anna Szejda Data edycji: 02.12.2024