Sukces naszego doktoranta

Kajetan Grzelka, student II roku Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu zajął pierwsze miejsce w konkursie na studenckie i doktoranckie prezentacje naukowe podczas międzynarodowej konferencji 5th World Congress on Electroporation. Nasz przedstawiciel zwyciężył w kategorii "Environmental Technologies". 

W kongresie, zorganizowanym na Sapienza Univeristá w Rzymie, uczestniczyło ponad 400 naukowców zajmujących się zagadnieniem elektroporacji. Specjaliści prezentowali najnowsze osiągnięcia z zakresu nowych technologii związanych z elektroporacją w medycynie czy naukach o żywności. 

Kajetan Grzelka podczas konkursu zaprezentował część wyników swoich badań, prowadzonych w Katedrze Biologii i Biotechnologii Farmaceutycznej i we współpracy z Ogrodem Botanicznym Roślin Leczniczych UMW pod okiem promotora, dr. hab. Sylwestra Ślusarczyka, prof. UMW.

Badania dotyczą pozyskiwania związków leczniczych z gatunku Belamcanda chinensis (Iris domestica) przy wykorzystaniu elektroporacji oraz naturalnych solwentów eutektycznych (NADES). Metoda ta, nazywana "dojeniem korzeni", umożliwia wielokrotne pobieranie z żywych roślin ich cennych metabolitów wtórnych produkowanych w części korzeniowej.

– Belamcanda chinensis ma wiele właściwości leczniczych: przeciwzapalne, przeciwutleniające, antymutagenne, przeciwcukrzycowe, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe i co najciekawsze fitoestrogenne. Z uwagi na podobieństwo strukturalne do estradiolu, związki z grupy izoflawonów: tektorygenina, irydyna i irygenina, które znajdują się w kłączu rośliny, mogą służyć do regulacji fizjologicznych reakcji hormonalnych, takich jak wchłanianie wapnia do kości czy wydzielanie hormonu LH związanego z odczuciem tzw. uderzeń gorąca – mówi Kajetan Grzelka.

Oznacza to, że roślina ma wysoki potencjał zastosowania w łagodzeniu dolegliwości związanych z menopauzą. Po dalszych badaniach występujących w niej związków, mogą one zostać wprowadzone na rynek jako suplementy diety obok preparatów z koniczyny czerwonej czy soi.

– Stąd też pomysł na wykorzystanie rośliny w pracy nad wielokrotną, przyżyciową metodą ekstrakcji, która pozowli pozyskać jak najwięcej związków do analizy oraz zbadać potencjał wzmożenia ich produkcji przez roślinę – dodaje doktorant.

Młody naukowiec wykorzystuje w badaniach aeroponikę – metodę, która zakłada dojrzewanie roślin w specjalnych kontenerach z płynną pożywką. Uprawy nie potrzebują ziemi, przez co zajmują mniej miejsca, zużywają mniej wody i nie wymagają stosowania powszechnych w konwencjonalnym rolnictwie pestycydów i nawozów sztucznych. 

Zjawisko odwracalnej elektroporacji wykorzystywane w badaniach, polega na stymulacji rośliny przy użyciu impulsów elektrycznych, dzięki którym wzrasta ilość oraz średnica mikroskopijnych porów w błonach komórkowych, które zamykają się w czasie od kilku do kilkunastu minut po zaprzestaniu dostarczania prądu.

– Dostarczenie impulsów jest swoistym bodźcem stresowym, dzięki któremu roślina szybciej rośnie i zwiększa produkcję aktywnych związków – wyjaśnia Kajetan Grzelka.

Fot. Tomasz Walów