UMW koordynatorem projektu B-GAP

Narodowa Agencja Programu Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności ogłosiła wyniki konkursu wniosków złożonych w sektorze szkolnictwa wyższego programu Erasmus+ w ramach Akcji 2, Partnerstwa na rzecz współpracy, Partnerstwa współpracy (KA220-HED). Wśród zakwalifikowanych do finansowania jest projekt złożony przez Katedrę i Zakład Chirurgii Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.

Projekt "Integrating Peri-Implantitis Research into Higher Education Curriculum - Developing and Integrating Evidence-Based Teaching Materials and Clinical Tools" otrzyma 400 tys. euro finasowania. Ma on charakter naukowy, badawczy oraz dydaktyczny i będzie prowadzony we współpracy z wiodącymi europejskimi ośrodkami uniwersyteckimi w dziedzinie chirurgii stomatologicznej, chirurgii szczękowo-twarzowej i periodontologii.

Partnerzy projektu
Lider projektu: Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej UMW
Skład zespołu: prof. Marzena Dominiak, prof. Tomasz Gedrange, dr hab. Paweł Kubasiewicz-Ross, dr Jacek Matys
Department of Oral and Maxillofacial Surgery, Sapienza University, Rzym
Skład zespołu: prof. Umberto Romeo, prof. Maria Paola Cristalli, dr. Gerardo La Monaca, dr. Piero Papi
Department of Periodontology, School of Dental Medicine, University of Bern
Skład zespołu: prof. Anton Sculean, dr. Alexandra Stähli
Clinical Research Unit, Egas Moniz University, Almada, Portugalia
Skład zespołu: prof. Gil Alcoforado, prof. Alexandre Miguel Santos, prof. Ricardo de Almeida Castro Alves,
Barcelona University, Department of Odontostomatology
Skład zespołu: prof. Eduard Valmaseda-Castellón, prof. Rui Figueiredo, prof. Josep Arnabat-Domínguez, prof. M. Ángeles Sánchez-Garcés

Celem trzyletniego projektu jest poprawa diagnostyki i leczenia zapalenia okołowszczepowego poprzez zwiększenie wiedzy na temat wpływu ogólnego stanu zdrowia na rozwój tej choroby. Zostanie on osiągnięty poprzez wykonanie badań naukowych oraz wprowadzenie innowacyjnych praktyk nauczania skierowanych do studentów, pracowników naukowych, stomatologów, badaczy i ośrodków stomatologicznych. Uczestnicy zadania, w ramach partnerstw współpracy, opracują nowe narzędzia oceny stanu ogólnego pacjenta w kontekście diagnostyki i przeciwdziałania periimplantitis.

Periimplantitis

Aktualny stan wiedzy zakłada dwie zasadnicze teorie rozwoju periimplantitis. Według pierwszej główne znaczenie etiologiczne ma inwazja periopatogenów wzdłuż szczeliny dziąsłowej wokół implantu, która naśladuje swoją etiopatogenezą rozwój jednostek chorobowych spotykanych w przyzębiu naturalnym w postaci gingivitis i periodontits. Inwazję tkankową przez czynnik bakteryjny ułatwia w tym przypadku odmienna budowa tkanek miękkich pobrzeża implantu, które charakteryzują się bardziej jednoosiowym, a zarazem równoległym do osi długiej wszczepu przebiegiem włókien kolagenowych oraz mniejszą gęstością komórkową i mniejszym potencjałem mitotycznym tkanki w bezpośrednim sąsiedztwie implantu w stosunku do przyzębia naturalnego. 

Według drugiej teorii ubytek kości brzeżnej wokół implantu jest wynikiem reakcji immuno-osteolitycznej, a patogenne bakterie pojawiają się wtórnie. Źródeł inicjacji procesu patologicznego w tej teorii poszukuje się w reakcji immunologicznej na obecność jonów tytanowych oraz innych pierwiastków z grupy metalowców jako wanad, który stanowi częsty składnik stopów tytanowych. 

W modelach in-vitro udowodniono, że wzrost stężenia Ti powoduje wzrost i aktywację makrofagów i wtórne zwiększenie wydzielania cytokin prozapalnych z grupy interleukin Il-1B. Aktywacja makrofagów jest wyraźnie wyższa w przypadku wcześniejszego kontaktu z lipolisacharydem bakteryjnym, co może wskazywać na addycyjny wpływ czynnika bakteryjnego w całościowym procesie. Rola wanadu w tym zakresie wydaje się być jeszcze większa poprzez zaburzenie równowagi komórkowej limfocytów T/B, supresję wydzielania cytokin przeciwzapalnych komórek układu chłonnego oraz pobudzenie wrodzonej odpowiedzi immunologicznej poprzez aktywację linii sygnałowej związanej z receptorami Toll-podobnymi i  NF-κB. 

Mimo różnic koncepcyjnych, dotyczących etiopatogenezy obu powyższych teorii rozwoju periimplantits zasadniczo zgodne są one w założeniach, że istotnym czynnikiem rozwoju periimplantitis są procesy biologiczne zachodzące na powierzchni implantu i w bezpośrednim jego sąsiedztwie, a modulowane potencjałem fizyko-chemicznym powierzchni implantu. Uważa się, że wpływ powierzchni implantu w skali mikro na rozwój periimplantitis przejawia się zasadniczo we wpływie na adhezję komórek bakteryjnych oraz rozwoju płytki nazębnej. 

Wpływ charakterystyki skali nano powierzchni implantu na adhezję czynnika bakteryjnego opisuje klasyczna teoria adhezji komórki do substratu (Derjaguin–Landau–Verwey–Overbeek). W skrócie sumaryczne siły adhezji czynnika bakteryjnego są wynikiem addycyjnego oddziaływania hydrofilności powierzchni implantu mierzonej miarą kąta zwilżania, jak również sił van der Walsa, sił elektrostatycznych oraz sił związanych z kwasowością środowiska określanej mianem energii powierzchni. W warunkach fizjologicznych siłami przeciwstawiającymi się adhezji bakteryjnej są siły strącające będące sumą mikroruchów i mikroprzepływów występujących w warunkach naturalnych w szczelinie dziąsłowej. Komórki bakteryjne wykazują najlepsze parametry adhezji do powierzchni o słabym potencjale hydrofilnym oraz słabym potencjale hydrofobowym. Na miarę kąta zwilżania powierzchni implantu wpływ mają: zanieczyszczenia zwłaszcza związkami organicznymi, potencjał elektrochemiczny powierzchni, jak również chropowatość powierzchni. 

Założenia i cele badania

Cześć badawcza projektu ma na celu ocenę stanu zdrowia, higieny oraz nawyków u pacjentów leczonych implantoprotetycznie, u których stwierdzono występowanie zapalenia okołowszczepowego. Celem analizy jest wytypowanie grupy pacjentów predysponowanych do występowania periimplantitis oraz stworzenie algorytmu postępowania z tymi pacjentami w celu redukcji ryzyka pojawienia się schorzenia. Implanty z zaawansowaną postacią periimplantitis (IV klasa wg Jovanovica i Spiekermanna) oraz z PD ≥ 8 mm i utratą kości > 50 proc. zostaną usunięte celem oceny morfologii i składu powierzchni.

Zmienne oceniane podczas badania

• Zmienne badawcze powiązane z oceną stanu klinicznego pacjentów:
  • analiza radiologiczna pacjenta
  • hematologiczne indeksy stanów zapalnych
  • wskaźnik rozwoju periimplantitis i chorób przyzębia
  • markery stanów zapalnych
  • poziom witaminy D
  • status higieniczny pacjenta
  •  inne
• Ocena jakościowa zastosowanych implantów i protetyki na implantach
• Ocena okluzji

Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską.