Ekshumacja rodziny Ulmów

Pracownicy Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej UMW przeprowadzili ekshumację i oględziny szczątków rodziny Ulmów ze wsi Markowa. Prace trwały od 30 marca do 1 kwietnia br. i potwierdziły historyczne doniesienia o męczeńskiej śmierci małżeństwa oraz sześciorga ich dzieci.

Oględziny sądowo-lekarskie i antropologiczne prowadzili Agata Thannhäuser, antropolog sądowa oraz dr Łukasz Szleszkowski, medyk sądowy z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej UMW we współpracy z Biurem Upamiętnienia Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej. Czynności były związane z procesem beatyfikacyjnym rodziny Ulmów.

Józef i Wiktoria Ulmowie prawdopodobnie od końca grudnia 1942 r. do marca 1944 r. ukrywali w swoim domu we wsi Markowa pod Łańcutem (woj. podkarpackie) dwie żydowskie rodziny: pięciu mężczyzn, dwie kobiety i dziecko. Zgodnie z ówczesnym prawem, obowiązującym na ziemiach okupowanych, groziła im za to kara śmierci. Po około 1,5 roku zostali zadenuncjowani przez współpracującego z okupantem funkcjonariusza "granatowej policji" z Łańcuta.

– Rankiem 24 marca 1944 r. niemieccy żandarmi wraz z policjantami przyjechali do gospodarstwa Ulmów i zastrzelili ukrywających się tam Żydów. Przed domem przeprowadzono też egzekucję Józefa i Wiktorii, która była w zaawansowanej ciąży, a następnie zastrzelono sześcioro ich dzieci: Stasię, Basię, Władzia, Franka, Antosia i Marysię. Najstarsza córka miała 8 lat a najmłodsza 1,5 roku – mówi dr Łukasz Szleszkowski z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej UMW.

Ciała wszystkich szesnastu ofiar zbrodni pochowano na miejscu egzekucji. Dopiero w styczniu 1945 r. zostały przeniesione na cmentarz parafialny. Pomimo tej tragedii kilka rodzin w Markowej nadal ukrywało żydowskie rodziny aż do zakończenia wojny. Dzień 24 marca Parlament RP ustanowił "Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką". Józef i Wiktoria zostali pośmiertnie odznaczeni medalem "Sprawiedliwi wśród Narodów Świata", a 10 września br. w Markowej odbędzie się uroczysta beatyfikacja rodziny.