I Wrocławska Majówka Transplantacyjna

I Wrocławska Majówka Transplantacyjna zgromadziła we Wrocławiu przedstawicieli najważniejszych ośrodków transplantacyjnych w Polsce. Zorganizowana przez Uniwersytecki Szpital Kliniczny (USK) i Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu (UMW) konferencja był przestrzenią realnej debaty o stanie i przyszłości transplantologii – od wyzwań systemowych i organizacyjnych, przez rozwój donacji narządów, aż po nowoczesne technologie wspierające procedury przeszczepowe.

Do Wrocławia przyjechało blisko 100 uczestników wydarzenia. Nie tylko lekarze - transplantolodzy, kardiochirurdzy i anestezjolodzy, ale również koordynatorzy donacyjni, decydenci ochrony zdrowia, przedstawiciele organizacji pacjenckich i środowisk akademickich. Uczestnicy poruszali najważniejsze zagadnienia dotyczące kwalifikacji do przeszczepów, leczenia pacjentów w stanach skrajnie ciężkich, a także rozwoju ośrodków transplantacyjnych w kraju.

– Majówka Transplantacyjna była dla nas czymś więcej niż konferencją. To przestrzeń realnej współpracy, wymiany doświadczeń i poszukiwania rozwiązań, które mają bezpośredni wpływ na życie pacjentów – podkreśla lek. Maciej Kamiński, zastępca dyrektora ds. medycznych USK. – Wrocław stał się miejscem, gdzie rozmawiamy o transplantologii nie tylko w kategoriach procedur, ale jako o systemie współodpowiedzialności.

Lider transplantologii serca

Spotkanie odbyło się niedługo po dwusetnym przeszczepieniu serca, które wykonano w USK. Od czasu uruchomienia programu w 2021 roku, ośrodek – choć najmłodszy – stał się jednym z najważniejszych punktów na mapie polskiej transplantologii. Tylko w ubiegłym roku przeprowadzono tu 49 transplantacji – najwięcej w kraju. Co piąty przeszczep serca w Polsce wykonywany jest właśnie we Wrocławiu.

– To nie tylko liczby, ale dwieście konkretnych historii – mówi prof. Piotr Ponikowski, rektor Uniwerstytetu Medycznego we Wrocławiu i dyrektor Instytutu Chorób Serca. – Naszym celem jest nie tylko leczenie, ale także kształtowanie nowoczesnych standardów opieki, które pozwalają pacjentom wracać do życia.

Wiele przeszczepów wykonywanych jest u chorych w stanie zagrożenia życia. – W takich przypadkach decydują nie tygodnie, a godziny – zaznacza prof. Michał Zakliczyński, kierownik Kliniki Transplantacji Serca i Mechanicznego Wspomagania Krążenia USK. – Skuteczność zależy od doświadczonego zespołu i doskonałej organizacji.

Transplantologia to zespół

Ważnym punktem konferencji była refleksja nad interdyscyplinarnością współczesnej transplantologii. Od decyzji o pobraniu narządu przez logistykę donacji, po procedury operacyjne – każdy etap wymaga współpracy wielu specjalistów.

– Transplantacja serca to moment ogromnego napięcia i emocjonalnego obciążenia – mówi prof. Waldemar Goździk, kierujący Kliniką Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK. – Ale właśnie wtedy widać siłę zespołu, jego kompetencje, determinację i zaangażowanie.

Donacja – punkt wyjścia

– Nie ma transplantologii bez donacji. To etap, od którego wszystko się zaczyna. Bez niego nie ma mowy o dalszych działaniach – podkreśla Mateusz Rakowski, kierownik Biura ds. Transplantacji i Donacji USK we Wrocławiu. – Za każdą historią przeszczepu stoi ktoś, kto zgłosił potencjalnego dawcę, kto rozmawiał z rodziną, kto czuwał nad przebiegiem wszystkich procedur. Dlatego właśnie w trakcie I Wrocławskiej Majówki Transplantacyjnej tak mocno zaakcentowaliśmy znaczenie codziennej pracy zespołów intensywnej terapii i koordynatorów donacyjnych czyli osób, których działania często pozostają niewidoczne, a to właśnie dzięki nim pacjenci mają szansę na nowe życie.

Mateusz Rakowski zaznaczył również, że kluczowe jest wzmacnianie współpracy ze szpitalami w regionie, zwłaszcza tymi, które wcześniej nie brały aktywnego udziału w systemie donacyjnym. – W ciągu ostatnich dwóch lat na Dolnym Śląsku liczba dawców wzrosła z niecałych ośmiu do ponad siedemnastu na milion mieszkańców, co jest jednym z najlepszych wyników w Polsce. To efekt ogromnej pracy edukacyjnej, szkoleń, ale także budowania partnerskich relacji z personelem oddziałów intensywnej terapii i anestezjologii – dodał i podkreślił, że rosnące zaangażowanie szpitali lokalnych przekłada się bezpośrednio na liczbę uratowanych żyć: – Kiedy lekarz z regionalnego szpitala dzwoni do naszego zespołu i zgłasza potencjalnego dawcę, wiemy, że za tą decyzją stoją wiedza, empatia i odwaga. Chcemy, by I Majówka była dla tych osób rów-nież potwierdzeniem, że są integralną częścią systemu i że ich działania mają ogromne znaczenie.

Dr Roman Przybylski prof. UMW, kierownik Oddziału Kardiochirurgii zwrócił uwagę na rolę kampanii społecznych i edukacji w kształtowaniu postaw prodonacyjnych. – Zauważamy, że coraz częściej rodziny zmarłych wiedzą, jaka była wola ich bliskiego. Coraz więcej osób rozmawia o donacji jeszcze za życia, nie dlatego, że muszą, ale dlatego, że chcą być świadomi. To bardzo wyraźny sygnał, że społeczna świadomość rośnie – podsumował.

Dzieci, przyszłość i integracja opieki

Wrocław rozwija opiekę nad najmłodszymi pacjentami. Planowane jest uruchomienie programu kardiologii i kardiochirurgii dziecięcej, a budowa Uniwersyteckiego Centrum Pediatrii w USK, ma być wsparciem tych obszarów. – Naszym celem jest zapewnienie najwyższego poziomu leczenia jak najbliżej miejsca zamieszkania – podkreślił prof. Piotr Ponikowski.

W planach jest też rozwój chirurgii robotycznej w kardiochirurgii, dalszy rozwój leczenia wstrząsu kardiogennego oraz stworzenie centrum doskonałości łączącego klinikę, naukę i edukację.

Przyszłość transplantologii – w dialogu i współpracy

I Wrocławska Majówka Transplantacyjna organizowana przez USK i UMW pokazała, jak istot-na dla rozwoju medycyny jest wspólna refleksja nad wyzwaniami i możliwościami. Dyskusje, które toczyły się we Wrocławiu nie tylko podsumowały dotychczasowe osiągnięcia, ale również wskazał kierunki rozwoju na kolejne lata.

Jak podkreślił prof. Michał Grąt, konsultant krajowy w dziedzinie transplantologii klinicznej, rosnąca w ostatnich latach liczba przeprowadzanych transplantacji, pozwala z optymizmem patrzeć w przyszłość. – Szereg nowych, innowacyjnych metod leczenia, najnowsze metody przechowywania narządów przeznaczonych do przeszczepienia i przygotowywania ich do transportu oraz wsparcie Ministerstwa Zdrowia w tym względzie, to coś co napędza tą dziedzinę – tłumaczył prof. Michał Grąt. – Nasze miejsce na światowej mapie transplantologii jest również bardzo dobre.

Dodatkową korzyścią ze spotkania specjalistów we Wrocławiu, był kontakt studentów z osobami, które mają bezcenną wiedzę i doświadczenie w obszarze transplantologii. – Nasi studenci przy okazji takich wydarzeń mogą zobaczyć na czym polega transplantologia, z jakimi wyzwaniami muszą się mierzyć, ale również jak duża satysfakcja płynie z obrania tej drogi kariery – mówił prof. Dariusz Janczak, kierownik Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej USK i prorektor ds. Klinicznych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. – Ta dziedzina rozwija się w Polsce niezwykle dynamicznie i jesteśmy na bardzo wysokiej pozycji w tym obszarze, a dzięki I Wrocławskiej Majówce Transplantacyjnej, młodzi ludzie mogli wysłuchać ekspertów polskiej transplantologii.

Specjaliści wierzą, że spotkanie było początkiem nowej tradycji. – Wydarzenia, które co roku będzie integrować środowisko, wyznaczać kierunki i inspirować do działania – podsumowują organizatorzy. – Bo transplantologia to nieustanny ruch, od nadziei do życia. A Wrocław ma w tym rytmie serce.

Tekst: USK Wrocław
Fot. Tomasz Król