Majowe posiedzenie senatu

Pamięci prof. Krystyny Orzechowskiej-Juzwenko i prof. Marii Kotschy poświęcona była żałobna część majowego posiedzenia Senatu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Z kolei w części uroczystej rektor prof. Piotr Ponikowski wręczył gratulacje trzem pracownikom uczelni.

Sylwetkę prof. Krystyny Orzechowskiej-Juzwenko, która zmarła 19 kwietnia 2025 r., przedstawiła prof. Anna Wiela-Hojeńska z Katedry i Zakładu Farmakologii Klinicznej Wydziału Farmaceutycznego UMW: – Pani profesor stworzyła polską szkołę naukową farmakologii klinicznej. Była wspaniałym lekarzem, wybitnym naukowcem, cierpliwym dydaktykiem oraz humanistką, człowiekiem o wszechstronnych zainteresowaniach i uzdolnieniach.

Prof. Orzechowska-Juzwenko urodziła się w Łodzi, a beztroski czas jej dzieciństwa przerwał wybuch II wojny światowej. Po powrocie do Polski mieszkała najpierw w Bielawie, a następnie we Wrocławiu, gdzie uzyskała świadectwo dojrzałości. 

– Jako licealistka należała do zespołu baletowego i teatralnego, który zdobył pierwszą nagrodę na ogólnopolskim Festiwalu Amatorskich Zespołów Teatralnych. Ludwik Solski i Leon Schiller, którzy zasiadali w jury, zaproponowali jej studia, bez egzaminu wstępnego, na Wydziale Aktorskim w Warszawie. Wybierając między sztuką a medycyną, zdecydowała się rozpocząć naukę na ówczesnej Akademii Medycznej – wspominała prof. Wiela-Hojeńska.

Wydział Lekarski ukończyła w 1957 r., a następnie zdobywała specjalizacje z zakresu chorób wewnętrznych oraz farmakologii klinicznej. Stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskała w 1976 r. (była to pierwsza w Polsce habilitacja z zakresu farmakologii klinicznej). Tytuł naukowy profesora otrzymała w 1988 r.

W latach 1979-2003 prof. Orzechowska-Juzwenko kierowała Katedrą i Zakładem Farmakologii Klinicznej. Jej działalność naukowa obejmowała głównie farmakologię doświadczalną układu nerwowego, a w późniejszym okresie zagadnienia kliniczno-farmakologiczne związane z indywidualizacją farmakoterapii. 

– Mimo aktywności zawodowej nigdy nie zrezygnowała z uprawiania ulubionych dyscyplin sportowych: narciarstwa, tenisa, pływania, jazdy konnej i jazdy na rowerze. Kochała też literaturę piękną i teatr. Była osobą z niezwykłą energią, pełną radości życia, fantastycznie opowiadającą dowcipy i anegdoty, które zostały spisane w książce "Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu w anegdocie" – przypomniała prof. Wiela-Hojeńska i dodała: – Po śmierci przyjaciółki pani profesor napisała wiersz pt. "Trwanie", którego ostanie strofy są teraz niezwykle aktualne w odniesieniu do niej samej: "Byłaś gorzkim w ostatnich chwilach istnieniem, które Ciebie opuściło i zamieszkało w pamięci nas, pozostawionych w bólu po Tobie". Prof. Krystyna Orzechowska-Juzwenko była dla nas, środowiska lekarzy i farmaceutów, mistrzem oraz wzorem do naśladowania. Czujemy się zaszczyceni, że mogliśmy pracować w jej zespole i zawsze będziemy o niej pamiętać.

Prof. Marię Kotschy, która zmarła 20 kwietnia 2025 r., wspominał prof. Andrzej Szuba, kierownik Katedry i Kliniki Angiologii i Chorób Wewnętrznych UMW.

Pani profesor urodziła się w 1931 r. w Pabianicach. Po ukończeniu liceum w Jeleniej Górze, w latach 1949-1954, studiowała na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej we Wrocławiu. Po otrzymaniu dyplomu związała się z Katedrą i Zakładem Patologii Ogólnej i Doświadczalnej pod kierownictwem prof. Hugona Kowarzyka. Prowadziła pracownię diagnostyczną skaz krwotocznych, stanów zakrzepowo-zatorowych i monitorowania leczenia przeciwzakrzepowego, jednocześnie rozwijając się naukowo. 

– Wspólnie z innymi naukowcami opisała kilka rzadkich przypadków wskazówek wczesnych niedoborów czynnika VII, IX, X. Była też współautorką odkrycia dobowej wartości fibrynolizy, opisanej w 1960 roku – mówił prof. Szuba.

Stopień doktora otrzymała w 1963 r., a doktora habilitowanego – w 1969 r. Wtedy też objęła stanowisko adiunkta habilitowanego w prowadzonej przez prof. Józefa Kaniaka I Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych, która wkrótce została przemianowana na Katedrę i Klinikę Angiologii. – Miałem zaszczyt poznać panią profesor jako student należący do koła naukowego angiologii – dodał prof. Szuba.

W 1967 r. prof. Maria Kotschy uzyskała specjalizację pierwszego stopnia z diagnostyki laboratoryjnej. W 1973 r. – specjalizację I stopnia, a cztery lata później – II stopnia z zakresu chorób wewnętrznych, a dodatkowo specjalizację z hematologii. W 1975 r. została powołana na stanowisko docenta w Katedrze i Kliniki Angiologii, gdzie konsultowała pacjentów z Dolnego Śląska i Opolszczyzny.

W 1986 r. prof. Maria Kotschy objęła kierownictwo Katedry i Zakładu Patofizjologii w nowo powstającej Akademii Medycznej w Bydgoszczy. Dzięki jej zaangażowaniu na uczelni powstał Wydział Farmaceutyczny, którego była dziekanem. Funkcję tę sprawowała przez dwie kadencje – od 1987 do 1993 r. Dodatkowo zorganizowała i przez prawie 20 lat prowadziła Katedrę i Zakład Patofizjologii.

Przez trzy kadencje była przewodniczącą oddziału bydgoskiego Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej, członkiem zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Hematologii i Transfuzjologii, angażowała się także w działalność Polskiego Towarzystwa Naukowego.

Autorka 626 artykułów i doniesień w czasopismach polskich i zagranicznych,autorka rozdziałów do podręczników z dziedziny patofizjologii i hematologii. Opiekunka ośmiu prac rehabilitacyjnych, promotorka 29 doktoratów, 41 magistrów i 13 licencjatów. Za działalność naukowo-dydaktyczną otrzymała dwukrotnie (1959 i 1970) nagrodę ministra zdrowia i opieki społecznej.

Po przejściu na emeryturę została przewodniczącą Koła Lekarzy Seniorów przy Dolnośląskiej Izbie Lekarskiej.

W dalszej, uroczystej części posiedzenia Senatu UMW prof. Piotr Ponikowski wręczył listy gratulacyjne osobom, które otrzymały tytuły profesorów, nadane przez Prezydenta RP. Do tego zaszczytnego grona dołączyli:

Prof. Ewa Kratz z Zakładu Diagnostyki Laboratoryjnej Katedry Diagnostyki Laboratoryjnej (tytuł profesora nauk medycznych i nauk o zdrowiu w dyscyplinie biologia medyczna)

Prof. Maciej Guziński z Zakładu Radiologii Ogólnej, Zabiegowej i Neuroradiologii (tytuł profesora nauk medycznych i nauk o zdrowiu w dyscyplinie nauki medyczne)

Rektor UMW wyróżnił także prof. Rafała Matkowskiego, który został powołany na stanowisko kierownika Zakładu Chirurgii Onkologicznej Katedry Onkologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.

Fot. UMW