#nabieraMYodwagi trafia do szkół i przedszkoli

Już w grudniu startuje pilotaż jednego z trzech projektów prozdrowotnych dotyczących edukacji żywieniowej, profilaktyki próchnicy oraz wspierania aktywności ruchowej u dzieci. Projekty zostały przygotowane wspólnie z partnerami kampanii #nabieraMYodwagi, prowadzonej od ponad roku przez Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu: Departament Edukacji Urzędu Miejskiego Wrocławia, Fundację FitMIND, Fundację Smile Together oraz Fundację Connect4Kids.

Współpraca ta wspiera działania na rzecz zwiększania świadomości dzieci, młodzieży, nauczycieli oraz rodziców na temat negatywnych skutków nadmiernego spożycia cukru, nieprawidłowych nawyków żywieniowych i braku aktywności fizycznej, a więc przeciwdziałania narastającej epidemii otyłości, która jest celem kampanii #nabieraMYodwagi.

– Ideą kampanii #nabieraMYodwagi jest działanie parasolowe – takie, które pomaga porządkować fakty i przeciwdziałać fake newsom dotyczącym zdrowego odżywiania i otyłości. To również inicjatywa łącząca środowisko akademickie, samorządowe i miejskie, tak aby nasze działania były jak najszersze i jak najskuteczniejsze. Cieszę się, że przechodzimy do realnych, praktycznych działań i rozpoczynamy etap wdrażania projektów we wrocławskich zespołach szkolno-przedszkolnych. Będzie to praca, która realnie przełoży się na wiedzę 
i zdrowie wrocławskich dzieci – podkreśla prof. dr hab. Marzena Dominiak, prorektor ds. umiędzynarodowienia uczelni i inicjatorka kampanii #nabieraMYodwagi.

Jarosław Delewski, dyrektor Departamentu Edukacji Urzędu Miejskiego Wrocławia, zaznacza, że miasto realizuje szereg projektów promujących aktywne formy spędzania wolnego czasu oraz zdrowe odżywianie. Dzięki tym działaniom Wrocław – na tle innych dużych ośrodków 
w Polsce – charakteryzuje się relatywnie wolnym wzrostem wskaźników związanych z nadmierną masą ciała u dzieci.

– Pilotaż trzech nowych projektów w 10 wrocławskich zespołach szkolno-przedszkolnych jest kontynuacją tych działań oraz realizacją jednego z priorytetów, które Prezydent Wrocławia wyznaczył na ten rok szkolny. Cieszę się, że wspólne projekty przygotowane w ramach kampanii #nabieraMYodwagi tak szybko nabrały konkretnych kształtów i mogą zostać wdrożone – dodaje dyrektor Delewski. 

Profilaktyka ma kluczowe znaczenie – lepiej zapobiegać niż leczyć. Otyłość to choroba cywilizacyjna, której wiele czynników ryzyka można modyfikować. Zdrowe odżywianie, regularna aktywność fizyczna oraz odpowiednia higiena snu to podstawowe elementy zmniejszające ryzyko jej rozwoju.

– Światowa Organizacja Zdrowia ostrzega, że w ciągu najbliższych 10 lat nawet połowa dorosłej populacji może być dotknięta nadwagą lub chorobą otyłościową. Dlatego właśnie teraz jest ten moment, by zdecydowanie wzmacniać działania profilaktyczne – dodaje dr hab. Łukasz Rypicz, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. 

Pierwszy program edukacyjny zostanie rozpoczęty jeszcze w grudniu, a dwa kolejne – w semestrze letnim bieżącego roku szkolnego. 

1. Projekt „Roślinny Market” - pilotaż programu obejmie dzieci w wieku 6 i 12 lat. Jego celem jest promowanie zdrowych nawyków żywieniowych. Kluczowym elementem projektu jest gra edukacyjna, w której dzieci zdobywają punkty za różnorodność spożywanych produktów roślinnych, co ma na celu przełamanie problemu monotonnej diety.

– Gra koncentruje się na zwiększeniu spożycia warzyw, owoców i innych produktów roślinnych, a jej mechanika motywuje dzieci do eksperymentowania z nowymi smakami. Projekt łączy edukację szkolną (warsztaty) ze środowiskiem domowym (gra planszowa na lodówkę), aby osiągnąć trwałą zmianę zachowań żywieniowych nie tylko u dzieci, ale także całych rodzin – podkreśla autor projektu Mikołaj Choroszyński, psychodietetyk z Fundacji FitMIND. 

2. Program edukacji zdrowotnej w zakresie profilaktyki próchnicy zębów – skierowany jest do uczniów klas pierwszych i ma na celu kształtowanie zdrowych nawyków higienicznych oraz żywieniowych u najmłodszych. 

– Obejmuje zajęcia dotyczące budowy jamy ustnej, higieny, profilaktyki próchnicy i zdrowego stylu życia. Po każdych zajęciach dzieci otrzymują element układanki, a podczas ostatniego spotkania – soniczną szczoteczkę do zębów. Program zakłada także praktyczną naukę szczotkowania oraz opcjonalne spotkanie z rodzicami. Zajęcia wykorzystują różnorodne metody aktywizujące i kończą się interaktywnymi quizami sprawdzającymi zdobytą wiedzę – wyjaśnia autor projektu lek. stom. Damian Nasulicz z Fundacji Smile Together.

3. Platforma wspierająca rozwój aktywności fizycznej oraz identyfikację wad postawy z wykorzystaniem sztucznej inteligencji – projekt obejmie ok. 1000 dzieci w wieki 4-10 lat  i ma na celu zwiększenie czasu realnej aktywności fizycznej dzieci. 

– Kluczowym jego elementem jest łączenie ruchu z pozyskiwaniem wiedzy i umiejętności, co realizowane będzie dzięki wsparciu nauczycieli materiałami dydaktycznymi i prowadzeniu wspólnych zajęć. Ważnym aspektem projektu jest także monitorowanie stanu zdrowia dziecka poprzez badania przesiewowe postawy ciała oraz wykorzystaniu sztucznej inteligencji do stworzenia narzędzia umożliwiającego rodzicom samodzielne zbieranie danych i wczesne wykrywanie potencjalnych problemów rozwojowych – wyjaśnia autor projektu Rafał Gromka z Fundacji Connect4Kids.

Koalicja kampanii #nabieraMYodwagi

Wspólne projekty Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, Departamentu Edukacji Urzędu Miejskiego Wrocławia, Fundacji FitMIND, Fundacji Smile Together oraz Fundacji Connect4Kids to pierwsze z działań przygotowywanych w ramach kampanii #nabieraMYodwagi i tworzenia szerokiej koalicji instytucji i partnerów zaangażowanych w przeciwdziałanie narastającemu problemowi otyłości.

UMW nawiązał także formalną współpracę z:

•  Urzędem Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego
• Kuratorium Oświaty we Wrocławiu
• Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu
• Uniwersytetem Wrocławskim
• Akademią Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
• Akademią Sztuk Pięknych we Wrocławiu
• Firmą Procter and Gamble Polska
• Siecią Aptek Dr Max
• Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu 

Kampania #nabieraMYodwagi

Kampania edukacyjna #nabieraMYodwagi, prowadzona jest przez UMW już od ponad roku. W tym czasie miały miejsce m.in. dwie konferencje w Sejmie RP.

Pierwsza „Poznaj temat rosnącej wagi”, zorganizowana we współpracy Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu i wicemarszałek Sejmu Moniki Wielichowskiej, odbyła się 5 września 2024 roku i zainicjowała kampanię #nabieraMYodwagi.

Druga konferencja, „Bądźmy ZDROWI – Zdrowie, Dieta, Ruch, Odpowiedzialność, Wiedza, Inspiracja”, organizowana przez UMW i posłankę Małgorzatę Niemczyk, 4 marca 2025 roku, z okazji Światowego Dnia Otyłości, skupiła się na praktycznych aspektach profilaktyki  i leczenia otyłości oraz na wymianie doświadczeń między specjalistami.

Podczas majowej konferencji KRAUM „Edukacja zdrowotna, medyczna i humanizacja we współczesnym kształceniu kadr medycznych”, organizowanej na UMW, prof. Marzena Dominiak omówiła kluczowe wyzwania w profilaktyce i leczeniu otyłości oraz konieczne zmiany w edukacji medycznej.

Powstała także seria podcastów „Rozmowy Wielkiej Wagi”, realizowana we współpracy z radiem TOK FM i ekspertami UMW. Pięć odcinków omawia przyczyny i skutki otyłości, rolę genetyki, psychologii i środowiska, znaczenie zdrowych nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej oraz sposoby wsparcia psychologicznego.

Raport WHO

Najnowszy Raport WHO pokazuje, że otyłość i nadwaga wśród dzieci w Europie pozostają na bardzo wysokim poziomie.

Co czwarte dziecko w wieku 7–9 lat ma nadwagę, a co dziesiąte – otyłość, przy czym częściej dotyczy to chłopców niż dziewczynek. Rodzice w większości krajów znacząco bagatelizują masę ciała swoich dzieci, co utrudnia wczesną reakcję.

Raport ujawnia również niepokojące wzorce żywieniowe: tylko połowa dzieci je codziennie owoce, a jedna trzecia – warzywa; jednocześnie duża część regularnie spożywa słodycze i słodzone napoje. Wzrasta także znaczenie zamawiania jedzenia online. Styl życia dzieci nadal nosi ślady pandemicznych zmian – utrzymuje się wysoki czas spędzany przed ekranem, a część dzieci nie osiąga zalecanej długości snu.

Nieprawidłowa masa ciała u dzieci wpływa na zdrowie fizyczne i psychiczne, wyniki w nauce oraz jakość życia, a w przyszłości zwiększa ryzyko otyłości i innych chorób przewlekłych. 

Rzetelne dane są kluczowe, aby skutecznie przeciwdziałać otyłości dziecięcej i monitorować postępy. W tym celu WHO utworzyła w 2007 roku Europejską Inicjatywę Monitorowania Otyłości u Dzieci (COSI). To obecnie największy na świecie system nadzoru nad otyłością u dzieci, obejmujący w 2024 roku 48 państw.