Powstała Dolnośląska Sieć Udarowa

12 dolnośląskich szpitali połączyło siły, by skuteczniej ratować pacjentów po udarach mózgu. Powstała Dolnośląska Sieć Udarowa, która dzięki innowacyjnemu systemowi wykorzystującemu sztuczną inteligencję pozwoli na postawienie diagnozy w ciągu kilku minut, przyspieszając tym samym decyzje terapeutyczne, od których zależy życie pacjenta lub uniknięcie niepełnosprawności. Liderem tego projektu jest Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu, dysponujący największym w regionie zapleczem klinicznym, naukowym i dydaktycznym w zakresie neurologii oraz leczenia udarów.

Pomysłodawczynią i inicjatorką sieci jest dr Marta Nowakowska-Kotas, konsultantka wojewódzka ds. neurologii, specjalistka w Klinice Neurologii USK we Wrocławiu. Projekt o wartości blisko 1 mln zł został sfinansowany ze środków samorządu województwa i wpisuje się w strategię tworzenia nowoczesnej, zintegrowanej opieki zdrowotnej w regionie. Umowę o utworzeniu Dolnośląskiej Sieci Udarowej we wtorek, 4 listopada br., podpisali rektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu prof. Piotr Ponikowski, wicemarszałek województwa dolnośląskiego Jarosław Rabczenko oraz przedstawiciele 12 szpitali z regionu. Symboliczne podpisanie umowy jest elementem procesu wdrażania oprogramowania w poszczególnych placówkach, który ma zakończyć się do końca roku.

– Jest to absolutnie unikatowy projekt, który łączy wspaniałych lekarzy, a także wykorzystuje możliwości technologiczne po to, żeby pomóc pacjentom po udarach mózgu – powiedział rektor UMW prof. Piotr Ponikowski, podkreślając wagę współpracy, która jest elementem strategii uczelni. – Wiele lat temu stworzyliśmy sieć leczenia zawałów serca, która przynosi wymierne efekty. Trzymam kciuki, żeby tak samo udało się w przypadku chorych, którzy przeszli udar mózgu.

Wicemarszałek województwa dolnośląskiego Jarosław Rabczenko zwrócił uwagę na fakt, że decyzja o dofinansowaniu projektu kwotą ok. 1 mln zł połączyła radnych sejmiku wszystkich klubów. W tej sprawie nie było kontrowersji, a barwy partyjne nie miały znaczenia.

W 2024 r. udaru mózgu doznało ponad 5 tysięcy mieszkańców Dolnego Śląska, a liczby te rosną z roku na rok i problem dotyczy coraz częściej także młodych osób. Według statystyk Światowej Organizacji Udaru Mózgu jeden na czterech z nas dostanie udaru.

– W leczeniu udarów kluczowy jest czas – podkreśliła dr Marta Nowakowska-Kotas. – Mówimy: "czas to mózg", bo każda minuta opóźnienia to ryzyko nieodwracalnych zmian, a każde 15 minut szybszego wdrożenia leczenia zmniejsza to ryzyko o 4 proc. Powstanie sieci udarowej oznacza nową jakość.

Sercem sieci jest innowacyjne oprogramowanie Brainomix, wykorzystujące sztuczną inteligencję (AI) do błyskawicznej analizy badań tomografii komputerowej. System analizuje obrazy medyczne w ciągu ok. 9 minut, pozwalając lekarzom podejmować krytyczne decyzje diagnostyczne w warunkach ostrego dyżuru – czyli w kluczowych, pierwszych minutach od przyjazdu pacjenta do szpitala.

System w czasie rzeczywistym odpowiada na najistotniejsze pytania: czy pacjent ma udar, jakiego jest on rodzaju (niedokrwienny czy krwotoczny) oraz czy doszło do zablokowania dużej tętnicy mózgowej.

– Co więcej, jeśli pacjent został znaleziony i nie wiemy dokładnie, kiedy udar wystąpił, oprogramowanie potrafi oszacować czas zachorowania i pokazać, czy jest jeszcze obszar mózgu, który możemy uratować. To potężne narzędzie, które pomaga nam kwalifikować pacjentów do najnowocześniejszych terapii, takich jak podanie leków trombolitycznych czy trombektomia mechaniczna – dodaje dr Nowakowska-Kotas.

Drugim filarem sieci jest telemedycyna, czyli usprawniona komunikacja między szpitalami. Gdy system wykryje niedrożność dużego naczynia, lekarz z lokalnego ośrodka może natychmiast skonsultować przypadek z jednym z trzech wysokospecjalistycznych centrów referencyjnych – USK we Wrocławiu, Szpitalem im. Marciniaka we Wrocławiu oraz szpitalem w Bolesławcu – które wykonują zabiegi trombektomii mechanicznej. Lekarz wyposażony w urządzenie do telemonitoringu oraz możliwość przesyłania obrazów w czasie rzeczywistym działa szybciej i sprawniej, a diagnoza jest dokładniejsza.

– Do tej pory konsultacje opierały się na słownym przekazie. Teraz lekarz, oprócz danych klinicznych, będzie mógł udostępnić obrazy z tomografu w czasie rzeczywistym. Dzięki temu radiolog interwencyjny, czyli specjalista wykonujący trombektomię, od razu widzi, czy zabieg jest technicznie możliwy. Decyzja o transporcie pacjenta zapada szybciej i jest w pełni obiektywna – podkreśla dr Nowakowska-Kotas.

Ponadto dzięki sieci pacjenci z całego Dolnego Śląska zyskają równy dostęp do nowoczesnych metod leczenia – bez względu na to, jak daleko od Wrocławia wystąpi udar.

Brainomix działa już w trzech oddziałach udarowych w regionie, a docelowo zostanie wprowadzony we wszystkich 12 szpitalach partnerskich. Za koordynację wdrożenia nowoczesnych narzędzi diagnostycznych i organizacyjnych oraz za prowadzenie szkoleń dla personelu medycznego w ośrodkach partnerskich odpowiada zespół specjalistów USK. Tworząc tę sieć, lekarze i samorządowcy pracują nie tylko dla obecnych pacjentów, ale również dla przyszłych pokoleń mieszkańców Dolnego Śląska.

Sieć tworzą następujące szpitale:

• Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu
• Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka - Centrum Medycyny Ratunkowej we Wrocławiu
• Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu
• Specjalistyczny Szpital im. dra Alfreda Sokołowskiego w Wałbrzychu
• Zespół Opieki Zdrowotnej w Bolesławcu
• Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Legnicy
• 4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ we Wrocławiu
• Wielospecjalistyczny Szpital - Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zgorzelcu
• Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Świdnicy
• Wojewódzkiego Centrum Szpitalnego Kotliny Jeleniogórskiej w Jeleniej Górze
• Zespół Opieki Zdrowotnej w Kłodzku
• Głogowski Szpital Powiatowy sp. z o.o. w Głogowie

Tekst: USK/AG
Zdjęcia: Tomasz Walów