Sukces Biobanku UMW na arenie międzynarodowej

Sukces dr Agnieszki Matery-Witkiewicz, prof. UMW, a właściwie dwa sukcesy i dwie prestiżowe nagrody. Biobank UMW otrzymał, jako jeden z trzech biobanków, najwyższą nagrodę za pozytywną ocenę i spełnienie najwyższych wymagań jakościowych, jakie Europejskie Konsorcjum BBMRI- ERIC (Biobanking and Biomolecular Resources Research Infrastructure Consortium) stawia biobankom na całym świecie. Ponadto dr Agnieszka Matera-Witkiewicz, prof. UMW, kierująca Biobankiem UMW, została wiceprezydentką największego międzynarodowego towarzystwa biobanków, współpracującego z jedyną europejską infrastrukturą BBRMI-ERIC.

– To ogromny prestiż. Po raz pierwszy zdarzyło się, aby ktoś z Polski zajął tak wysokie stanowisko w strukturach tego towarzystwa – mówi dr Agnieszka Matera-Witkiewicz, prof. UMW.

Europe Biobank Week (EBW) to najważniejsze wydarzenie dla środowiska biobanków na całym świecie. W tym roku na kongresie organizowanym w Wiedniu, z okazji 10-lecia utworzenia infrastruktury europejskiej BBMRI-ERIC, organizacji zrzeszającej kraje wraz z ich sieciami biobanków, Biobank UMW otrzymał najwyższą nagrodę. 

– To dla nas ogromne wyróżnienie. Pracowaliśmy na to wiele lat. Nasz Biobank jako pierwszy w Polsce uzyskał w 2019 roku certyfikat jakości ISO 9001:2015, w 2021 roku międzynarodową akredytację ISO 20387:2018. Wykonaliśmy tę pracę już jakiś czas temu, natomiast jako pierwszy biobank w Europie postanowiliśmy zmierzyć się też z wymaganiami infrastruktury europejskiej, do której należymy jako Polska, a co więcej nasz zespół odpowiadał za wdrożenie krajowych wytycznych w zakresie jakości w Polskiej Sieci Biobanków. Zatem nie wypadało zrobić inaczej, musieliśmy dać przykład. Dlatego stanęliśmy do wewnętrznej oceny BBMRI-ERIC i udało nam się to pozytywnie zakończyć jako pierwszemu biobankowi w całej europejskiej sieci – dodaje dr Agnieszka Matera-Witkiewicz, prof. UMW. Nagrodę odebrały też dwa inne biobanki: Polski Bank Komórek Macierzystych i biobank VAST ze Szwecji.

Dr Agnieszka Matera-Witkiewicz, prof. UMW jest badaczką specjalizującą się w obszarze biobankowania, badań nieklinicznych oraz zarządzaniu projektami badawczo-rozwojowymi, w tym także badaniami klinicznymi. W BBMRI-ERIC pełni rolę ekspertki ds. zarządzania jakością. Jest też aktywną członkinią dwóch towarzystw zajmujących się międzynarodowo biobankowaniem: ISBER (International Society for Biological and Environmental Repositories), gdzie pełni rolę Executive Board Member oraz ESBB (European, Middle Eastern & African Society Biopreservation and Biobanking). Właśnie w tym towarzystwie dr Agnieszka Matera-Witkiewicz, prof. UMW założyła grupę ds. jakości i w ramach tej aktywności w zeszłym roku weszła do Rady Nadzorczej ESBB, decydującej o najważniejszych działaniach tej organizacji.

– Teraz przedstawiciele Executive Board Member jednogłośnie wytypowali mnie jako kandydatkę do funkcji wiceprezydentki ESBB, natomiast cała międzynarodowa społeczność wybrała mnie w głosowaniu do pełnienia tej zaszczytnej, ale przede wszystkim bardzo odpowiedzialnej roli. Jestem wiceprezydentką największego międzynarodowego towarzystwa biobanków współpracującego z jedyną europejską infrastrukturą BBRMI-ERIC – tłumaczy dr Agnieszka Matera-Witkiewicz, prof. UMW. Po raz pierwszy w Polsce mamy sytuację, gdzie jedna osoba pełni tyle znaczących funkcji w obszarze biobankowania we wszystkich istniejących międzynarodowych towarzystwach.

Dr Agnieszka Matera-Witkiewicz, prof. UMW podkreśla też, że tegoroczny kongres Europe Biobank Week (EBW) był wyjątkowy pod wieloma innymi względami. – Było wiele polskich aktywności. Prowadziłam warsztaty z akredytacji biobanków wspólnie z dyrekcją ds. jakości BBMRI-ERIC, współprowadziłam sesję o akredytacji biobanków, a przede wszystkim zostałam wytypowana jako pierwsza prelegentka w sesji głównej zaraz po Key Note Speakerze, profesorze Sir Rorym Collinsie z UK Biobanku, absolutnego lidera światowego biobankingu do zaprezentowania krajowej inicjatywy tworzenia Regionalnych Centrów Medycyny Cyfrowej w ramach konkursu Agencji Badań Medycznych, w którym UMW w konsorcjum z USK i Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu zajęliśmy pierwsze miejsce – wyjaśnia.

Badaczka zaznacza, że współczesne trendy w biobankowaniu to przede wszystkim wykorzystanie posiadanych już danych medycznych, danych towarzyszących próbce oraz wytworzonych na bazie kolekcji materiału biologicznego danych naukowych w analizach z udziałem skonsolidowanych baz danych. To w końcu budowa i projektowanie algorytmów mogących mieć realne przełożenie na obszar biomedyczny, a także intensyfikowanie udziału biobanków w procesie prowadzenia badań klinicznych.

– Należy tu wspomnieć o tym, że krytycznym będzie tworzenie dużych konsorcjów, które będą mogły w ramach współpracy naukowej uwspólniać zbiory zakodowanych danych, łączyć je po to, by finalnie wypracowywać wieloośrodkowe rozwiązania mające rzeczywiste przełożenie na zdrowie (inicjatywa One Health). Zarówno inicjatywa polska w postaci tworzenia Regionalnych Centrów Medycyny Cyfrowej (RCMC), jak i zaimplementowana i realizowana efektywnie koncepcja rozwoju Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu na najbliższe lata, idealnie wpisuje się w światowe trendy. Ale nie poprzestajemy na tym. W tej chwili wspólnie w środowisku wybranych biobanków i osób z obszaru szeroko rozumianej genomiki oraz przedstawicieli RCMC bierzemy udział w pracach nad przygotowaniem skutecznego wejścia Polski do najważniejszych genomicznych inicjatyw europejskich, w których biobanki odgrywają kluczową rolę. Już teraz mogę powiedzieć, że w ostatnim czasie zadbaliśmy też o to, aby Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu był w gronie tych, którzy będą tę inicjatywę rozwijać na poziomie krajowym we współpracy z przedstawicielami z całej Europy. Czy to się uda? Nie wiem, zobaczymy, szkoda byłoby nie spróbować, ale mogę zapewnić, że znając swoje podejście tak łatwo się nie poddamy – podsumowuje szefowa Biobanku UMW.