Szukaj
Marskość wątroby
Marskość to przewlekłe uszkodzenie wątroby prowadzące do jej przebudowy i utraty funkcji. Jedną z najczęstszych przyczyn powstania marskości wątroby jest wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C. W Polsce szczepienie przeciw WZW B jest obowiązkowe. W miejscach, gdzie nie stosuje się masowych szczepień, np. w Azji południowo-wschodniej, zakażenia tym wirusem są powszechne. Na razie nie ma opracowanej skutecznej szczepionki na WZW typu C, w przeciwieństwie do WZW B – to zakażenie można skutecznie wyleczyć. Podsumowując: przeciw WZW B możemy się chronić za pomocą szczepień, bo nie ma leku, a w przypadku WZW C – nie mamy szczepionki, ale mamy skuteczne leki.
Marskość wątroby jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju raka.
Do zakażenia WZW B dochodzi przez kontakt z zakażoną krwią (wystarczy jej nawet niewiele), kontakty seksualne z zakażonymi, przez używanie niesterylnego sprzętu medycznego lub kosmetycznego (igły, narzędzia chirurgiczne) skażonego krwią osoby zakażonej, wspólne stosowanie maszynki do golenia czy szczoteczki do zębów z osobą zakażoną, poprzez dzielenie się sprzętem podczas stosowania narkotyków. Matka zakażona WZW B może zarazić swoje dziecko, najczęściej w trakcie porodu.
Wątroba dorosłej osoby z widocznymi patologicznymi zmianami – drobnoguzkowatą strukturą narządu, marskością (lata 50., Wrocław)
Eksponat z Muzeum Medycyny Sądowej UMW
CZYNNIK
– wirus HBV (Hepatitis B Virus)
Obraz z mikroskopu elektronowego transmisyjnego (TEM) ujawnił obecność cząstek wirusa zapalenia wątroby typu B (HBV) pomarańczowy)
Źródło: phil.cdc.gov, (PHIL)
OBJAWY
Występują przejściowo: złe samopoczucie, brak apetytu, nudności, wymioty, ból brzucha, żółtaczka, osłabienie, zmęczenie.
Przez większość czasu choroba rozwija się skrycie, bez objawów, stopniowo niszcząc wątrobę. Objawy marskości wątroby to wodobrzusze, obrzęki, zaniki mięśni, żylaki na brzuchu i w przełyku, samoistne krwawienia i krwotoki oraz objawy neurologiczne – splątanie, drżenia, a nawet śpiączka.
POWIKŁANIA
– ostra niewydolność wątroby, marskość wątroby, pierwotny rak wątroby
PROFILAKTYKA
– szczepienia
SZCZEPIONKA kroki milowe
- 1965 r. – odkrycie wirusa zapalenia wątroby typu B przez dr. Barucha Blumberga (odkrywca otrzymał za to Nobla w 1976 r.).
- 1981 r. – Maurice Hilleman opracował pierwszą szczepionkę przeciwko WZW typu B. Była to szczepionka pierwszej generacji, tzw. plazmatyczna.
- 1986 r. – powstanie drugiej generacji szczepionek przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wytwarzanych metodą inżynierii genetycznej (lub rekombinowanego DNA).
Kalendarz szczepień w Polsce:
- obowiązkowo od urodzenia –0–1–6 miesięcy
- dorośli niezaszczepieni: 3 dawki w schemacie 0-1-6 miesięcy
CIEKAWOSTKI
- Szczepionka przeciwko WZW typu B nazywana jest pierwszą szczepionką „przeciwnowotworową”, ponieważ zapobiega zapaleniu wątroby typu B, głównej przyczynie raka wątroby na świecie.
- Z wirusem zapalenia wątroby typu B i C (HBV) żyje ponad 304 mln ludzi na całym świecie.
- Zachorowalność w wyniku zakażenia WZW B w Polsce stopniowo się obniża od chwili wprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych w latach 90. i z powszechnego stosowania sterylizacji sprzętu w medycynie i kosmetologii.
STATYSTYKI
Na świecie zgodnie z raportem WHO za 2022 r.:
- ok. 254 mln osób chorowało na przewlekłe zakażenie WZW B
- 1,1 mln umarło w ciągu roku z powodu przewlekłego WZW B
- 13,4% osób żyło z przewlekłym wirusem HBV
W Polsce:
- Lata 80. – rozpoznawano objawy WZW B u 45 osób na 100 000 mieszkańców
- Aktualnie – od 4 do 9 na 100 000 mieszkańców, uwzględniając zakażenia HBV
źródła: