Zakład Fizjologii

Do początków XIX wieku fizjologia była taktowana jako przedmiot uzupełniający anatomię. Dlatego ustanowienie od samego początku istnienia Wydziału Lekarskiego katedry (instytutu) fizjologii jako samodzielnej jednostki organizacyjnej i naukowej należy tratować jako wyraz nowoczesnego podejścia do medycyny. Z instytutem anatomii istniała jedynie łączność lokalowa – oba zakłady znajdowały się w poklasztornym budynku w pobliżu Placu Dominikańskiego.

Wielkim impulsem do rozwoju wrocławskiej fizjologii było powierzenie kierownictwa instytutu Janowi Ewangeliście Purkiniemu, który stworzył fizjologię opartą na eksperymencie, co w tamtym okresie było bardzo nowatorskim sposobem uprawiania medycyny. W 1839 roku z inicjatywy Purkiniego wybudowano dla potrzeb fizjologii nową siedzibę (również zlokalizowaną w okolicy Placu Dominikańskiego) – powstał w ten sposób pierwszy w świecie w pełni samodzielny instytut fizjologii.

Po kilkuletnich staraniach udało się też Purkiniemu uzyskać fundusze na zakup mikroskopu. Umożliwiło to dokonanie fundamentalnych odkryć w fizjologii i histologii: komórek układu bodźcoprzewodzącego serca, do dziś nazywanych włóknami Purkiniego oraz komórek warstwy zwojowej kory móżdżku (komórki Purkiniego). Purkinie wprowadził też szereg nowych technik histologicznych, m.in. nadal stosowane zatapianie preparatów w balsamie kanadyjskim, ulepszył również mikrotom do cięcia tkanek. W późniejszym okresie, zgodnie z sugestiami Purkiniego, w instytucie wyodrębniono oddziały fizjologii eksperymentalnej, anatomii mikroskopowej oraz chemii fizjologicznej – każdy z oddziałów zatrudniał osobnego asystenta prowadzącego odrębne prace badawcze.

Kolejną wielką osobowością był Rudolf Peter Heinrich Heidenhain, który objął instytut fizjologii w 1859 mając zaledwie 25 lat i kierował nim przez niemal 40 lat. Heidenhain miał bardzo szerokie zainteresowania naukowe, zajmował się fizjologią wysiłku fizycznego i przemianą materii, odkrył wydzielanie gruczołów ślinowych i żołądkowych, opisał pręcikowate mitochondria w kanalikach nerkowych (pręciki Heidenhaina). Wśród jego uczniów i asystentów wymienić należy przede wszystkim Heinricha Wilhelma Waldeyera (1836-1921), późniejszego kierownika katery anatomii w Strasburgu i Berlinie. Waldayer zdefiniował takie pojęcia jak „komórka plazmatyczna”, „chromosom” oraz „neuron”, jego nazwiskiem nadal określany jest pierścień chłonny gardła. Asystentem Heidenhaina, który całe swoje życie zawodowe związał z Wrocławiem, był Leopold Auerbach (1828-1897), odkrywca splotów wegetatywnych regulujących motorykę jelit. Uczniem i długoletnim asystentem Heidenhaina był także Feliks Nawrocki (1838-1902), późniejszy kierownik katedry fizjologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Duże zasługi dla rozwoju Instytutu położył uczeń i następca Heidenhaina, Karl Hürthle, który kierował wrocławską fizjologią przez następnych 30 lat. Zajmował się fizjologią mięśni, a przede wszystkim fizjologią układu krążenia. Za jego czasów instytut został przeniesiony do specjalnie w tym celu zaprojektowanego budynku, w którym działa do dziś. W latach 20-tych ub. wieku istniejące oddziały instytutu fizjologii przekształcono w samodzielne jednostki organizacyjne tworząc dodatkowo instytut chemii fizjologicznej (obecnie Katedra i Zakład Biochemii Lekarskiej) oraz instytut anatomii mikroskopowej (obecnie Katedra i Zakład Histologii i Embriologii).

Kolejnym wybitnym naukowcem był Hans Winterstein, który prowadził badania dotyczące procesów fizjologicznych podczas znieczulenia ogólnego i sztucznej wentylacji oraz wpływu dwutlenku węgla na regulację oddychania. Kierował instytutem jednak tylko przez 6 lat, ponieważ w 1933 roku ze względu na swoje żydowskie pochodzenie został zmuszony do rezygnacji zarówno z funkcji kierownika instytutu jak i dziekana Wydziału Lekarskiego. Wyemigrował do Turcji, gdzie stworzył katedrę fizjologii w nowopowstałym uniwersytecie w Stambule, a w latach 50-tych ub. wieku powrócił do Niemiec i do końca życia pracował w Monachium.

Zakład Fizjologii powstał jesienią 1945 roku jako jednostka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu i Politechniki We Wrocławiu. Pierwsze powojenne lata były bardzo pracowite. Zakład Fizjologii w trudnych warunkach (zniszczenia powojenne, brak należytego wyposażenia w aparaturę naukowo – badawczą i dydaktyczną ) prowadził wykłady i ćwiczenia dla studentów Wydziału Lekarskiego, Wydziału Weterynarii Wyższej Szkoły Rolniczej i Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego. Oprócz tego w Zakładzie Fizjologii prowadzono również zajęcia dla słuchaczy Szkoły Felczerskiej i Szkoły Laborantów Medycznych.

Organizatorem i pierwszym kierownikiem Zakładu Fizjologii był prof. dr. hab. Andrzej Klisiecki – fizjolog ze szkoły lwowskiej, uczeń i współpracownik profesora Becka w Katedrze Fizjologii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu im. Jana Kazimierza (1922-1928) a następnie profesor i kierownik Katedry Fizjologii Na Wydziale Weterynarii we Lwowie.

Głównymi kierunkami badawczymi profesora Andrzeja Klisieckiego były fizjologia układu krążenia i fizjologia nerek. Prace badawcze i publikacje realizowane w Zakładzie Fizjologii pod kierownictwem profesora Klisieckiego koncentrowały się głównie na zagadnieniach wpływu warunków klimatycznych na organizm człowieka. Nie można przecenić jego zasług dla kształcenia kadry naukowej, gdyż jego uczniowie i współpracownicy, którzy pracowali w Zakładzie Fizjologii w pierwszych latach po wojnie (Grzegorz Załucki, Tadeusz Garbulinski ,Bolesław Buła Edward Ziobro, Zbigniew Jethon, Marian Pytasz) wkrótce objęli kierownictwo samodzielnych katedr i placówek badawczych we Wrocławiu, Warszawie i w Lublinie. Wymienić tu należy Grzegorza Załuckiego i Bolesława Bułę – wieloletnich kierowników Katedry Fizjologii wrocławskiej Akademii Rolniczej, Zbigniewa Jethona – komendanta Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej, a później kierownika Zakładu Higieny Akademii Medycznej we Wrocławiu oraz Edwarda Ziobro – profesora fizjologii pracy na Politechnice Wrocławskiej. Następcą profesora Andrzeja Klisieckiego został również jego uczeń, Adam Gosk.

Prof. dr. hab. Adam Gosk kierował Zakładem Fizjologii w latach 1967-1997. W tym czasie oprócz kontynuacji tematyki badawczej z zakresu fizjologii układu krążenia krwi, rozwinięto również badania dotyczące fizjologii pracy. Pod kierownictwem profesora Goska uzyskali habilitacje dwaj jego bliscy współpracownicy (Andrzej Paradowski oraz Witold Juzwa), którzy w końcu lat siedemdziesiątych objęli kierownictwo samodzielnych Katedr Fizjologii na Wydziałach Lekarskich A.M. w Szczecinie i w Gdańsku oraz prof. dr hab. Ludmiła Borodulin-Nadzieja, która w latach 1997-2015 była kierownikiem Katedry i Zakładu Fizjologii Akademii Medycznej / Uniwersytetu Medycznego We Wrocławiu.

Prof. dr. hab. Ludmiła Borodulin-Nadzieja pracowała w Katedrze i Zakładzie Fizjologii od 1969 r. Jej doktorat dotyczył wpływu środowiska pracy kopalni „Polkowice” na stan układu nerwowego, oceniany w oparciu o pomiary czasów reakcji, a habilitacja dotyczyła analizy szybkości i dokładności reakcji człowieka w niekorzystnych warunkach środowiska pracy. Profesor Ludmiła Borodulin-Nadzieja jest autorką ponad 100 prac naukowych. Główne kierunki jej badań to fizjologia pracy: wydolność fizyczna i sprawność psychomotoryczna pracowników zatrudnionych w niekorzystnych warunkach pracy. W latach 1993-1999 pełniła funkcje prezesa Wrocławskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego.
W latach 1993-1996 pełniła funkcję prodziekana Wydziału Lekarskiego ds. dydaktyki, a w latach 1996-2001 – dziekana tego Wydziału.

Do ważnych osiągnięć naukowych Katedry i Zakładu Fizjologii w badaniach układu krążenia należą:

• określenie zakresu zmian przepływu krwi w naczyniach wieńcowych pod wpływem egzogennych i endogennych amin katecholowych;
• opracowanie koncepcji działania azotanów i azotynów na układ krążenia;
• ocena kontroli nerwowej i humoralnej przepływu krwi przez mózg;
• ocena udziału serca i naczyń krwionośnych w odruchach Cyona-Ludwiga i Aschnera;
• określenie roli serca i naczyń we wstrząsie chemicznym;
• określenie roli nerwów trzewnych w regulacji układu krążenia oraz ich roli w dynamicznym rozdziale krwi krążącej;
• w zakresie fizjologii nerki: badania nad istotą progu nerkowego, wydalaniem ciał azotowych oraz fosforu, wpływem układu wegetatywnego oraz neurohormonów na przepływ krwi i wydalanie elektrolitów oraz badania nad działaniem mocznika na przepuszczalność błon komórkowych i aktywność enzymów

Badania z zakresu fizjologii pracy prowadzone były bezpośrednio na stanowiskach roboczych w kopalniach miedzi i dotyczyły oceny sprawności psychomotorycznej i wydolności fizycznej oraz oceny układu krążenia krwi u górników. Badania te posłużyły do pracowania programu doboru kwalifikacyjnego pracowników na stanowiska pracy w aspekcie wymogów fizjologicznych.

Przedstawione powyżej informacje wskazują na ponadregionalne znaczenie wrocławskiej szkoły fizjologicznej wywodzącej się z Zakładu Fizjologii, który w roku 1945 zorganizował profesor Klisiecki. Wyrazem uznania rangi tej placówki było powierzenie jej zorganizowania XX Jubileuszowego Kongresu Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego, który odbył się w 1996 r. pod przewodnictwem profesor Ludmiły Borodulin-Nadziei, następczyni profesora Adama Goska na stanowisku kierownika Zakładu.

Kierownicy Instytutu/Katedry Fizjologii

• 1811 – 1821 August Bartels
• 1822 – 1850 Jan Ewangelista Purkinje
• 1850 – 1853 Carl Theodor Ernst von Siebold
• 1853 – 1858 Karl Boguslav Reichert
• 1859 – 1897 Rudolf Peter Heinrich Heidenhain
• 1897 – 1927 Karl Hürthle
• 1927 – 1933 Hans Winterstein
• 1934 – 1939 Richard Wagner
• 1939 – 1945 Hans Schriever
• 1945 – 1967 Andrzej Klisiecki
• 1967 – 1997 Adam Gosk
• 1997 – 2015 Ludmiła Borodulin-Nadzieja
• 2015 - nadal Beata Ponikowska

• prof. dr hab. Beata Ponikowska- pon: 10.00-11.00, śr: 10.00-11.00;
• dr Agnieszka Buldańczyk - śr: 14.15-15.15, czw: 14.15-.15.15;
• dr Agnieszka Siennicka – czw: 11.00, pt: 10.00;
• dr hab. Bartłomiej Paleczny - śr: 11.00-12.00, czw:14.15-15.15, 
• dr Wojciech Woźniak - pn: 8.00-12.00, wt: 10.00-11.00;
• dr Rafał Seredyński- wt: 12.00-13.00, czw: 14.15-15.15;
• dr inż. Małgorzata Wyciszkiewicz- czw: 7.45-9.45;
• mgr Dorota Adamiec - pon. 14:00-15:00, piątek 11.00-12.00;
• mgr inż. Wojciech Łopusiewicz: pon:8.00-9.00, czw.: 10.30-11.30;
• mgr Adrianna Nowicka - Czudak: śr: 9.00-11.00;
• mgr Anna Podsiadły: pt: 17.00-18.00;
• mgr Tymoteusz Okupnik: pon.: 11.00 - 13.00;
• mgr Ewa Witkowska-Okupnik:  wt: 10.30-11.30, śr. 13.00-14.00;
• mgr. Agnieszka Witek: czw. 12.30-14.00;
• mgr Aleksandra Partyńska: czw. 13.00-14.00; pt. 10.00-11.00.

Pracownie w Zakładzie Fizjologii

Pracownia Badań Odruchów Krążeniowo – Oddechowych
Kierownik dr hab. Bartłomiej Paleczny

W Pracowni wykonywane są badania w zakresie fizjologii układu krążenia i oddychania,
w szczególności autonomicznych regulacji odruchowych. Aparatura, którą dysponujemy pozwala na: nieinwazyjną analizę zmienności rytmu serca i ciśnienia tętniczego, ocenę wrażliwości baroreceptorów tętniczych, ocenę wrażliwości chemoreceptorów ośrodkowych
i obwodowych oraz bezpośrednią ocenę aktywności adrenergicznej (techniką mikroneurografii).

Pracownia jest wykorzystywana w projektach naukowych prowadzonych przez pracowników naukowo-dydaktycznych oraz studentów będących członkami koła naukowego funkcjonującego przy Katedrze Fizjologii, jak również w celach dydaktycznych.

Pracownia Badań Wysiłkowych
Kierownik mgr inż. Wojciech Łopusiewicz

W Pracowni wykonywane są badania w zakresie fizjologii wysiłku fizycznego. Są to wysiłkowe testy spiroergometryczne z użyciem bieżni ruchomej lub ergometru rowerowego, które rejestrują odpowiedź układu oddechowego i krążenia na wysiłek fizyczny, a tym samym umożliwiają obiektywną ocenę wydolności fizycznej organizmu.

Pracownia wykorzystywana jest zarówno w celach dydaktycznych jak i w projektach naukowych realizowanych przez pracowników naukowo – dydaktycznych Katedry i Zakładu Fizjologii.

Działalność Statutowa

• Zadanie ST.A090.17.046, lata 2017-2018 (kierownik zadania: Prof. dr hab. n. med.Beata Ponikowska): "Ocena wrażliwości odruchu z chemoreceptorów obwodowych u osób zdrowych z uwzględnieniem jej zmienności i podłoża fizjologicznego w kontekście wybranych aspektów stylu życia oraz interakcji z innymi odruchami autonomicznymi"

Grant Młodego Naukowca:

• Projekt o nr: STM.A090.17.054, lata: 2017-2018 (kierownik: dr n. med. Bartłomiej Paleczny): Wpływ przezskórnej elektrostymulacji gałęzi usznej nerwu błędnego na aktywność odruchu z chemoreceptorów obwodowych u osób zdrowych

Grant w ramach programu ramowego z zakresu badań naukowych i innowacji Unii Europejskiej - Horyzont 2020:

• Dr Agnieszka Siennicka jest kluczowym członkiem zespołu naukowego w projekcie o nr: 39/SMPN/H2020/2018, lata: 2020-2023 (kierownik: Prof. dr hab. n. med. Piotr Ponikowski): HeartBIT_4.0 – Application of innovative Medical Data Science technologies for heart diseases [HeartBIT_4.0 – zastosowanie innowacyjnych technik analizy danych medycznych w kardiologii], https://heartbit40.com/.

Adiunkt dydaktyczny
dr Wojciech Woźniak
pokój numer 6
tel.: 71 784 14 27
e-mail: wojciech.wozniak@umw.edu.pl

Sylabusy: https://sylabusy.umw.edu.pl/pl

Plan zajęć: https://wu.umw.edu.pl/wu/extPages/prezentacja_harmonogramu_zajec/index.html

Kalendarz egzaminów: https://www.umw.edu.pl/pl/zarzadzanie-jakoscia-w-obszarze-ksztalcenia/kalendarz-egzaminow

Fizjologia WL

• 01.07.2024 godz 08:00-12:00 - I termin Egzaminu

1) sala wykładowa Patologii Klinicznej i Doświadczalnej

2) Sala wykładowa CNIM (Biblioteka) nr 209

3) Sala wykładowa CNIM (Biblioteka) nr 210

4) Sala wykładowa im. E. Biernackiego

5) Sala wykładowa Mikrobiologii

6) Sala wykładowa im. W. Brossa

7) Sala wykładowa Dermatologii

8) Sala wykładowa Biochemii

• 28.08.2024 godz 08:00-12:00 - II termin Egzaminu

1) Sala wykładowa Dermatologii

2) Sala wykładowa Mikrobiologii

3) Sala wykładowa Biochemii

• 04.09.2024 godzina 08:00-12:00 - Egzamin poprawkowy - sala wykładowa Biochemii

Fizjologia człowieka WL-S

• 11.06.2024 godzina 08:00-12:00 - Przedtermin - sala wykładowa Biochemii
• 24.06.2024 godz 08:00-12:00 - I termin Egzaminu - sala wykładowa Biochemii
• 29.08.2024 godz 08:00-12:00 - II termin Egzaminu - sala wykładowa Biochemii
• 10.09.2024 godzina 08:00-12:00 - Egzamin poprawkowy - sala wykładowa Biochemii

Szanowni Państwo,

Z ogromną przyjemnością informujemy, że nasza reprezentacja na tegoroczną, V edycję prestiżowego, ogólnopolskiego konkursu wiedzy fizjologicznej "Wielka Synapsa" organizowanego przez Polskie Towarzystwo Fizjologiczne, zajęła I miejsce w konkursie drużynowym. Zespół w składzie: Natalia Suchecka (II rok), Julia Kokocińska (II rok), oraz Barbara Sradomska (II rok) pokonał 14 drużyn z czołowych uczelni medycznych w Polsce. Serdecznie gratulujemy!

Więcej informacji na stronie fb wydarzenia:
https://www.facebook.com/profile.php?id=100088713146314

Drodzy Studenci,
 

Zachęcamy wszystkich pasjonatów Fizjologii do wstąpienia w szeregi Studenckiego Koła Naukowego przy Zakładzie Fizjologii. Jeśli odnajdujesz w sobie „żyłkę" badacza lub konstruktora i chciałbyś / chciałabyś uczestniczyć w realizacji projektów naukowych, bądź też nie satysfakcjonuje Cię okrojony i uproszczony obraz „działania" ludzkiego organizmu, jaki znajdujemy w podręcznikach akademickich i chcesz zrozumieć Fizjologię lepiej – dołącz do naszego SKN.

Spotkanie inauguracyjne odbędzie się w formule online, w piątek 21 października o godzinie 15:00, za pośrednictwem ZOOM. Link do rejestracji poniżej:

https://zoom.us/meeting/register/tJMqdOmvrDkrHdw07SZZxeGiGwXOjzGSKsrt

Wśród punktów spotkania m. in.:
• wybór nowego zarządu,
• przedstawienie obecnie realizowanych projektów badawczych, w ramach których przewidujemy współpracę ze studentami,
• zebranie propozycji tematów z zakresu szeroko pojętej fizjologii, które będziemy wspólnie „rozbierali na czynniki pierwsze" podczas spotkań naukowych.
 

Serdecznie zapraszam,
Dr hab. Bartłomiej Paleczny

SKN Sztucznej Inteligencji w Medycynie

Metody sztucznej inteligencji są coraz częściej wykorzystywane w medycynie. SKN Sztucznej Inteligencji w Medycynie zrzesza studentów i doktorantów zainteresowanych możliwościami zastosowania technik informatycznych w medycynie, chcących wspólnie zgłębiać metody analizy i prezentacji danych medycznych oraz programowania z użyciem danych tego rodzaju. Działalność koła ma charakter naukowy, co oznacza, że wypracowane sposoby analiz oraz ich wyniki będą elementami publikacji naukowych oraz wystąpień konferencyjnych.  

Zachęcamy do współpracy także inne koła naukowe, szczególnie te, w których gromadzone są duże zbiory danych.

Przewodniczący SKN: Mateusz Lickindorf (mateusz.lickindorf@student.umw.edu.pl)

Opiekun SKN: dr Agnieszka Siennicka (agnieszka.siennicka@umw.edu.pl)

Egzaminy Położnictwo:

Przedtermin 23.01 - godzina 12:00 Centrum Symulacji Medycznej Chałubińskiego 7a.
I termin 30.01 - godzina 11:45 Centrum Symulacji Medycznej Chałubińskiego 7a.
II termin 06.02 - godzina 8:30 Centrum Symulacji Medycznej Chałubińskiego 7a.
III termin 16.02 - godzina 8:30 Sala wykładowa Katedry i Zakładu Biochemii Lekarskiej Wrocław, Chałubińskiego 10

Wyniki egzaminu Pielęgniarstwo

Wyniki egzaminu Położnictwo

Ratownictwo medyczne. Egzamin poprawkowy - wyniki.

Subject 2023/2024: Physiology/Fizjologia 

Optional courses: 

1. The autonomic nervous system: Physiology, Testing, and Clinical Implications

2. Introduction to practical implementation of artificial intelligence in medicine/Wprowadzenie do praktycznego zastosowania sztucznej inteligencji w medycynie

Syllabus/ Sylabus 2023/2024: https://sylabusy.umw.edu.pl/en/faculty-of-medicine/english-division---faculty-of-medicine/uniform-ma-studies/full-time/2

Exam timetable/Kalendarz egzaminów: https://www.umw.edu.pl/pl/zarzadzanie-jakoscia-w-obszarze-ksztalcenia/kalendarz-egzaminow

Timetable/Plan zajęć: https://wu.umw.edu.pl/wu/extPages/prezentacja_harmonogramu_zajec/index.html?&locale=pl

CONSULTATION HOURS for ALL ED STUDENTS – winter semester 2023-2024

• dr Agnieszka Buldańczyk (agnieszka.buldanczyk@umw.edu.pl) - Wed:14.15-.15.15; Thu: 14.15-.15.15; 
• dr Agnieszka Siennicka (agnieszka.siennicka@umw.edu.pl) – Thu:11; Fri:10; 
• dr hab. Bartłomiej Paleczny (bartlomiej.paleczny@umw.edu.pl) - Wed:11.00-12.00; Thu:14.15-15.15; REMOTELY
• dr Rafał Seredyński (rafal.seredynski@umw.edu.pl)- Tue:12.00-13.00; Thu: 14.15-15.15; REMOTELY

   
Didactic Supervisor of ED
 
dr Agnieszka Buldańczyk
agnieszka.buldanczyk@umw.edu.pl
 
Head of the Division of Physiology
prof. dr hab. Beata Ponikowska

Subject 2023/2024: Human Physiology/Fizjologia człowieka

Syllabus/Sylabus 2023/2024: https://sylabusy.umw.edu.pl/en/faculty-of-dentistry/english-division---faculty-of-dentistry/uniform-ma-studies/full-time/2

Exam timetables/Kalendarz egzaminów: https://www.umw.edu.pl/pl/zarzadzanie-jakoscia-w-obszarze-ksztalcenia/kalendarz-egzaminow

Timetable/Plan zajęć: https://wu.umw.edu.pl/wu/extPages/prezentacja_harmonogramu_zajec/index.html?&locale=pl

CONSULTATION HOURS for ALL ED STUDENTS – winter semester 2023-2024

• mgr Tymoteusz Okupnik (tymoteusz.okupnik@umw.edu.pl): Mon: 11.00 - 13.00;

   
Didactic Supervisor of ED
 
dr Agnieszka Buldańczyk
agnieszka.buldanczyk@umw.edu.pl
 
Head of the Division of Physiology
prof. dr hab. Beata Ponikowska

EXAMS PHYSIOLOGY/EGZAMINY FIZJOLOGIA:
1st term - 24.06.2024;   at 12:00 p.m - 14:00 p.m

1st retake – 28.08.2024 
2nd retake – 04.09.2024 

EXAMS PHYSIOLOGY/EGZAMINY FIZJOLOGIA:

1st term - 24.06.2024;   at 12:00 p.m - 14:00 p.m

1st retake – 28.08.2024
2nd retake – 04.09.2024